ENG FB kontakt

29.03.2024

Strona główna Październik 2016

Zawartość miesięcznika nr 10/2016

Biuletyn Instytutu Zaawansowanych Technologii Wytwarzania

1277 Nowe możliwości badawcze i badawczo-rozwojowe Laboratorium Pomiarów Długości i Kąta IZTW * New research and development capabilities of Length and Angle Measurement Laboratory of the IAMT - Tatiana Miller, Aneta Łętocha, Krzysztof Gajda, Janusz Franczak, Jacek Gogól

STRESZCZENIE: Przedstawiono zakres prac realizowanych w akredytowanym Laboratorium Pomiarów Długości i Kąta oraz Zakładzie Metrologii Wielkości Geometrycznych Instytutu Zaawansowanych Technologii Wytwarzania (IZTW), obejmujących wykonywanie szerokiego spektrum badań i pomiarów. Scharakteryzowano możliwości posiadanego wyposażenia badawczego. Zaprezentowano działania prowadzone przez doświadczony zespół specjalistów IZTW, takie jak: opracowywanie z wykorzystaniem najnowszych osiągnięć światowej techniki konstrukcji nowoczesnych systemów pomiarowych (zarówno prostych, jak i złożonych) oraz stanowisk badawczych, modernizacja różnych urządzeń pomiarowych, w tym zwłaszcza maszyn współrzędnościowych.

SŁOWA KLUCZOWE: akredytowane laboratoria badawcze, zaawansowane systemy pomiarowe, specyfikacja geometrii wyrobów, chropowatość, kształt, topografia powierzchni, maszyny współrzędnościowe

ABSTRACT: Scope of work implemented in accredited laboratory of Length and Angle Measurements and Department of Geometrical Quantities Metrology of the Institute of Advanced Manufacturing Technology (IAMT) was presented, including performing research and measurements in a wide spectrum of applications. Abilities of owned research equipment were characterised. Scope of work realised on the basis of knowledge of experienced team was presented, such as development of different – both simple and complex – constructions, advanced measurement systems and research positions – with use the latest achievements of worldwide technic, modernization of different measurement devices including especially coordinate measuring machines.

KEYWORDS: accredited research laboratories, advanced measurement systems, geometrical product specification, roughness, form, surface topography, coordinate measuring machines

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.448

CAD/CAM

1234 Analiza numeryczna płyt z centralną szczeliną poddawanych dwuosiowemu rozciąganiu dla materiałów sprężysto-plastycznych * Numerical analysis of the center cracked square plates in biaxial tension for elastic-plastic materials - Marcin Graba

STRESZCZENIE: Zaprezentowano wybrane wyniki analizy numerycznej płyt CCSP(BT) z centralnym pęknięciem poddawanych dwuosiowemu rozciąganiu. Przedstawiono szczegóły modelu numerycznego, wpływ poziomu dwuosiowości naprężeń rozciągających płytę na wartość całki J oraz rozkład naprężeń przed wierzchołkiem pęknięcia. Analizę prowadzono z założeniem małych i dużych odkształceń.

SŁOWA KLUCZOWE: płyta CCSP(BT), MES, całka J, rozkład naprężeń

ABSTRACT: Presented are selected results of numerical analysis for CCSP(BT) plates, containing a central crack subjected to biaxial tension. Details of the numerical analysis were presented and the discussion about the impact of the level of biaxial tension ratio on stress field near crack tip was done. The analysis was performed on the assumption of small and large deformations.

KEYWORDS: CCSP(BT) plate, FEM, J-integral, stress field

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.447

1282 Badania symulacyjne i doświadczalne ruchu wzdłużnego robota czterokołowego na piasku * Simulation and experimental investigations of longitudinal motion of the four-wheeled mobile robot on sand - Maciej Trojnacki, Przemysław Dąbek

STRESZCZENIE: Praca dotyczy badań ruchu wzdłużnego mobilnego robota czterokołowego na piasku w zależności od zadanej prędkości. Omówiono konstrukcję robota oraz przyjętą metodykę modelowania. Zaprezentowano wyniki badań symulacyjnych i doświadczalnych ruchu robota.

SŁOWA KLUCZOWE: mobilny robot kołowy, modelowanie, ruch wzdłużny, poślizg kół jezdnych

ABSTRACT: Paper concerns the study of longitudinal motion of a four-wheeled mobile robot on sand for various desired velocities. Design of the robot and assumed modeling methodology were described. Results of simulation and experimental research of robot motion were presented.

KEYWORDS: wheeled mobile robot, soft ground, modeling, longitudinal motion, wheel slip

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.449

1294 Koncepcja wdrożenia przetwarzania w chmurze w procesie projektowania w małym przedsiębiorstwie * The concept of cloud computing implementation in the design process in a small enterprise - Andrzej Jaskulski, Piotr Stecki

STRESZCZENIE: Zaprezentowano koncepcję wdrożenia technik przetwarzania w chmurze w procesie projektowania w małym przedsiębiorstwie. Przedstawiono rozwiązanie przykładowego zadania konstrukcyjnego za pomocą standardowych narzędzi i technik CAD oraz metodą przetwarzania wyłącznie w chmurze.

SŁOWA KLUCZOWE: komputerowe wspomaganie projektowania, przetwarzanie w chmurze, narzędzia przetwarzania w chmurze, projektowanie obiektów mechanicznych, Autodesk Inventor, A360, Autodesk Fusion 360, Simulation Mechanical, Cloud Rendering

ABSTRACT: The concept of cloud computing implementation in the design process in a small enterprise has been proposed in the paper. Two ways of an exemplary design task solution have been presented: with the aid of standard CAD tools and techniques and cloud computing only method.

KEYWORDS: CAD, cloud computing, cloud computing tools, mechanical design, Autodesk Inventor, A360, Autodesk Fusion 360, Simulation Mechanical, Cloud Rendering

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.451

1297 Autodesk PowerMILL 2017. Ekspert w dziedzinie wieloosiowej obróbki z wysokimi prędkościami (AUTODESK)
1298 Nowy Mastercam 2017 – zmiany na kolejną dekadę? (ZALCO)
1301 Analiza numeryczna komponentów z tworzyw sztucznych ze wzmocnieniem w firmie WABCO Polska * Numerical analysis of parts made of polymers reinforced with short fibers in WABCO Poland company - Damian Bodniewicz

STRESZCZENIE: Zaprezentowano metodę realizacji numerycznych obliczeń strukturalnych w firmie WABCO Polska na elementach z tworzyw sztucznych, z uwzględnieniem kierunkowości fazy wzmocnienia (krótkie włókna). W tym celu wykorzystano makro w języku APDL będącym integralną częścią systemu ANSYS, co pozwoliło na rezygnację z zakupu oprogramowania do transferu danych materiałowych między środowiskami Moldflow/ANSYS.

SŁOWA KLUCZOWE: tworzywo sztuczne, polimer ze wzmocnieniem, wtryskiwanie tworzyw, linia łączenia strug, ukierunkowanie włókien, anizotropia, analiza numeryczna, MES, Moldflow, ANSYS

ABSTRACT: The article describes the structural analysis method used in the WABCO Poland company that is carried out on plastic parts with short fiber reinforcement. For that purpose, the macro in APDL language (integral part of the ANSYS software) was utilized. As a result, the need for external software for transferring material data between Moldflow and ANSYS was eliminated.

KEYWORDS: plastic, reinforced polymer, molding, weld line, fiber orientation, anisotropy, numerical analysis, FEM, Moldflow, ANSYS

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.452

Forum Akademickie

1244 Policyjny LEM
1276 Łazik na medal

Hydraulika i pneumatyka

1286 Carried out laboratory tests and validation of the special type centrifugal pump * Badania doświadczalne i walidacja obliczeń numerycznych pompy wirowej specjalnej - Witold Lorenz

STRESZCZENIE: Zaprezentowano zastosowanie obliczeń numerycznych w procesie projektowania pompy wirowej specjalnej (pompy czerpakowej), charakteryzującej się skrajnie niskim wyróżnikiem szybkobieżności i niestandardową budową. Przedstawiono stanowisko, metodykę pomiaru i wyniki badań rzeczywistych. Na ich podstawie opracowano i zwalidowano model numeryczny pompy za pomocą oprogramowania ANSYS CFX.

SŁOWA KLUCZOWE: pompa wirowa, pompa czerpakowa, obliczenia CFD, walidacja wyników CFD, ANSYS CFX

ABSTRACT: It has been presented the use of numerical simulations in the design process of special centrifugal pump (pitot tube pump) characterized by extremely low specific speed and nonstandard design. It has been shown the test rig, measurement methodology and the results of experimental tests. On this basis numerical model of the pump using ANSYS CFX software has been developed and validated.

KEYWORDS: centrifugal pumps, pitot tube pump, CFD simulations, validation of CFD results, ANSYS CFX

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.450

Metrologia techniczna

1291 Optyczne skanery 3D Open Technologies (OBERON 3D)
1292 Mikroskop pomiarowy Quick Vision Active – godny następca Quick Vision ELF (BH KARCZ)

Napędy i sterowanie

1273 Wydruk odpornych podzespołów z tworzyw sztucznych – indywidualnie i szybko dzięki SLS (IGUS)

Narzędzia

1260 Sięgnij po lepsze – sięgnij po złoto. Dzięki Tiger·tec® Gold firma Walter zrobiła duży skok w zakresie innowacyjności (WALTER)
1262 Gwint idealny (ISCAR)
1266 ROTA THW plus i vario oraz ROTA NCX – uchwyty tokarskie z szybką wymianą szczęk (SCHUNK)
1270 Gwintowniki MasterTAP. Jedno rozwiązanie do wielu materiałów (ELTECH)

Nowości wydawnicze

1284 Autodesk Inventor Professional 2017PL/2017+/Fusion 360+. Metodyka projektowania (A. Jaskulski)

Obrabiarki

1246 TruMatic 6000 fiber – uniwersalna maszyna do wykrawania i cięcia laserowego (TRUMPF)
1248 Nowe poziome centrum obróbkowe a71nx Makino (MAKINO)
1250 Modułowe systemy mocowania do urządzeń EDM (SODITRONIK)
1252 Premiera na polskim rynku: innowacyjne sterowanie MF 30 – precyzja, elastyczność i intuicyjna obsługa (ROMATEX)
1254 Kulkowanie udarowo-strumieniowe zwiększa trwałość elementów roboczych maszyn do kultywacji gleby. Dwie podobne maszyny do różnych zadań śrutowania w firmie Andersen Steel (RÖSLER)
1256 Piaskarka P 05 (ZAP B.P.)

Panorama

1232 Przegląd informacji z kraju i ze świata

Różne

1275 Innowacyjne łączenie metali, tworzyw sztucznych i kompozytów (NORD-LOCK)

Wydarzenia

1245 Nowa siedziba firmy TRUMPF Polska
1249 Fiber Laser Days 2016 - M. Wyleżoł
1258 Makino na targach AMB w Stuttgarcie - M. Kaczmarek
1264 Nauka 3M od 25 lat zmienia Polskę
1268 Warsaw Industry Week – wspieramy polski przemysł!
1268 XIX edycja seminarium szkoleniowego „Nowoczesne Trendy w Obróbce Cieplnej”
1272 Od 25 lat wprawiają w ruch
1534 Bezpieczniej w powietrzu: dane nawigacyjne z samolotów pozwolą uniknąć turbulencji

X Szkoła Obróbki Skrawaniem, XXXIX Naukowa Szkoła Obróbki Ściernej

1304 Minimalizacja błędów przestalenia odlewów żeliwnych do obróbki * The minimization of iron castings setting error caused by an over-location for machining - Paweł Łuszczewski

STRESZCZENIE: W artykule opisano problematykę przestalenia odlewów żeliwnych do obróbki. Przedstawiono autorski sposób wyznaczania odkształceń ustawionej w przyrządzie obróbkowym części oraz wyniki wykonanych badań. Na podstawie obserwacji i otrzymanych wyników scharakteryzowano źródła odkształceń przestalonego korpusu. We wnioskach upatruje się możliwości prowadzenia dalszych prac nad problematyką minimalizacji tych odkształceń.

SŁOWA KLUCZOWE: minimalizacja odkształceń, korpusy obrabiarkowe, przestalenie, ustawienie do obróbki

ABSTRACT: The article presents an issue of over-located grey iron castings. The way of, over-located and set up for machining, workpiece displacement designation method together with received results was shown in this paper. Based on measured values and remarks, sources of over-located workpiece displacement were described. Conlcusions which are summarizing the article might be basis of further consideration on minimization of workpiece displacement.

KEYWORDS: minimization of displacement, machine body castings, over-location, setting for machining

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.334

1306 Analiza wpływu planowania procesu produkcyjnego na wykorzystanie maszyn oraz efektywność energetyczną * Analysis of the impact of planning the production process on machine use and energy efficiency - Agnieszka Terelak-Tymczyna, Andrzej Jardzioch

STRESZCZENIE: Przedsiębiorstwa coraz częściej zauważają konieczność nadążania za zmieniającymi się przepisami w zakresie efektywności energetycznej, przy jednoczesnym zmniejszaniu kosztów produkcji. Celem artykułu jest przedstawienie wpływu procesu planowania przepływu zleceń produkcyjnych na wykorzystanie maszyn oraz oszczędność energii elektrycznej.

SŁOWA KLUCZOWE: efektywność energetyczna, planowanie produkcji

ABSTRACT: Enterprises are increasingly recognizing the need to keep up with the changing rules in the field of energy efficiency, while reducing the production costs. The aim of this article is to present the impact of the planning process flow of production orders on the use of machines and electricity savings.

KEYWORDS: Energy efficiency, production planning

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.335

1308 Efektywność energetyczna procesu obróbki skrawaniem na przykładzie toczenia * The energy efficiency of the machining process on the example of rolling - Agnieszka Terelak-Tymczyna, Karol Miądlicki, Monika Nowak

STRESZCZENIE: Efektywność energetyczna procesów produkcyjnych stała się w ostatnich latach jednym z priorytetowych działań organizacji. W referacie przedstawione zostały wyniki badań przeprowadzonych na tokarce w Instytucie Technologii Mechanicznej. Prezentowane wyniki przedstawiają rzeczywiste przebiegi procesu obróbki elementów produkowanych seryjnie.

SŁOWA KLUCZOWE: efektywność energetyczna, obróbka skrawaniem, toczenie

ABSTRACT: The energy efficiency of production processes has become in recent years one of the priority activities of the organization. The paper presents the results of studies conducted on a lathe at the Institute of Mechanical Technology. The results presented represent the actual waveforms process of machining of parts manufactured in series.

KEYWORDS: energy efficiency, machining process, rolling

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.336

1310 Pomiar odchyłki okrągłości pionowego centrum CNC Haas Mini Mill * The roundness deviation measurement of vertical center Haas Mini Mill - Tomasz Jankowski, Paweł Piórkowski, Wacław Skoczyński

STRESZCZENIE: Przeprowadzono pomiary odchyłki okrągłości w różnych punktach przestrzeni roboczej pionowego centrum CNC Haas Mini Mill. Sprawdzono, czy zmierzone wartości nie przekraczają dopuszczalnej odchyłki okrągłości. Określono, jak zmienia się odchyłka okrągłości, w zależności od punktu pomiaru. Pokazano, jak wykorzystać te informacje do poprawy dokładności obróbki. Pomiar wykonano przy użyciu systemu QC10 Ballbar firmy Renishaw.

SŁOWA KLUCZOWE: pionowe centrum CNC, badania dokładności geometrycznej, QC10 Ballbar, odchyłka okrągłości

ABSTRACT: The article presents the results of the roundness deviation measurement in different points of workspace vertical CNC Haas Mini Mill. Identified whether the measured values do not exceed the permissible roundness deviation. Presented, how the roundness deviation depending of the point of measurement and how to use this information to increase machining accuracy. The measurement was made using a QC10 Ballbar Renishaw.

KEYWORDS: CNC vertical center, geometrical checks, QC10 Ballbar, roundness deviation

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.337

1312 Chropowatość po toczeniu materiałów stosowanych w konstrukcjach lotniczych * Surface roughness after turning of aircraft materials - Tadeusz Chwalczuk, Marek Rybicki, Dariusz Korzeniewski, Damian Przestacki

STRESZCZENIE: W artykule określono rozbieżności między rzeczywistą wysokością mikronierówności Rz a teoretyczną Rzt oraz wartość minimalnej grubości warstwy skrawanej hmin dla trzech materiałów obrabianych: stopu tytanu, stali nierdzewnej oraz nadstopu niklu. Badania prowadzono dla różnych wartości posuwu f, promieni naroża rε oraz prędkości skrawania vc.

SŁOWA KLUCZOWE: stopy lotnicze, chropowatość powierzchni, minimalna grubość warstwy skrawanej

ABSTRACT: In this paper the differences between theoretical and obtained after turning surface roughness values and minimal depth of cut hmin for different aircraft materials were discussed. Titanium alloy, stainless steel and nickel super alloy were considered. Test were conducted for different feed range f, nose radius rε and cutting speed vc.

KEYWORDS: aircraft materials, surface roughness, minimal depth of cut

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.338

1314 Udostępnianie danych pomiarowych za pomocą arkusza Excel i technologii OPC * Providing measurement data using Excel spreadsheet and OPC - Piotr Szulewski

STRESZCZENIE: W artykule opisano opracowane i wykonane narzędzie programowe do udostępniania w sieci zakładu wyników międzyoperacyjnych pomiarów kontrolnych. W rozwiązaniu wykorzystano arkusz kalkulacyjny Excel i technologię OPC.

SŁOWA KLUCZOWE: pomiary, OPC, komunikacja, integracja informatyczna

ABSTRACT: The article describes prepared software tool to communicate with measuring instruments. It uses the Excel spreadsheet and OPC technology.

KEYWORDS: measurement, communication and informatics integration OPC

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.339

1316 Bionika w rozwoju procesów obróbki ściernej * Bionic in grinding processes development - Adam Ruszaj

STRESZCZENIE: Bionika to interdyscyplinarna nauka badająca budowę i zasady funkcjonowania organizmów żywych oraz procesy występujące w przyrodzie w celu inspirowania rozwiązań problemów technicznych. Dotyczy to również procesów wytwarzania. W artykule przedstawiono bioniczną koncepcję doskonalenia szlifierek i procesu szlifowania.

SŁOWA KLUCZOWE: sztywność, odporność na drgania, zużycie, samoregeneracja

ABSTRACT: Bionic is interdisciplinary science which investigates structures and principle of alive organisms activity and processes occurring in the nature in order to inspire technical problems solutions including manufacturing processes. In the paper the bionic conception of machine tools and grinding process development are presented.

KEYWORDS: stiffness, vibration resistance, wear, self-regeneration

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.340

1318 Symulacja numeryczna przepływu chłodziwa w procesie szlifowania * Numerical simulation of coolant flow in grinding - Mateusz Stajuda, Krzysztof Sobczak, Ryszard Wójcik

STRESZCZENIE: Celem badań jest opracowanie zaawansowanego modelu numerycznego przepływu płynu chłodząco-smarującego w procesie szlifowania. W zrealizowanej części projektu przeprowadzono symulacje przepływu powietrza jako medium chłodzącego. W artykule przedstawiono wpływ różnych ustawień kątowych i prędkości wypływu z dyszy na przepływ płynu przez strefę szlifowania.

SŁOWA KLUCZOWE: symulacje CFD procesu szlifowania, model numeryczny, chłodzenie

ABSTRACT: The objective of the project is to develop an advanced numerical model of a coolant flow in grinding. The accomplished part presented in this article allowed to simulate the flow of air as a cooling medium. The article presents an influence of different angular positions of the nozzle and outflow velocities on the useful flow rate.

KEYWORDS: CFD grinding simulations, numerical model, cooling

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.341

1320 Hydrostrumieniowe odtwarzanie quasi-przestrzennego obiektu na podstawie jego obrazu * Hydrojet rendering of quasi-spatial object based on the image - Przemysław Borkowski, Józef Borkowski, Michał Bielecki

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono fotometryczny model quasi-przestrzennego sposobu odwzorowywania obiektów erodowanych strugą wodno-ścierną (AWJ). Uzyskane zależności umożliwiły określenie zakresu i warunków badań, w których poszczególne przejścia strugi AWJ nakładają się na siebie w sposób „na zakładkę”. Zaprezentowane wyniki badań szerokości kątowego spektrum dobrego postrzegania wyerodowanego obiektu świadczą o przydatności takiego sposobu rzeźbienia.

SŁOWA KLUCZOWE: struga wodno-ścierna, rzeźbienie obiektów, model procesu

ABSTRACT: Photometric model of quasi-spatial mapping of objects eroded with abrasive-water jet (AWJ) is presented in the paper. Obtained relations let to determine the scope and terms of research, in which respective AWJ jet paths overlap in the form of ‘tab’. Research’ results of the angular width of good perception of eroded object testify to the usefulness of such a process-sculpturing.

KEYWORDS: abrasive-water jet, objects’ sculpturing, model of process

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.342

1322 Porównanie topografii powierzchni boków zębów zębników daszkowych przekładni lotniczej obrobionych różnymi technikami obróbki mechanicznej * Comparison of surface topography of chevron pinions tooth flanks from aviation gear after various machining methods - Paweł Pawlus, Jacek Michalski

STRESZCZENIE: Przedstawiono wyniki badań porównawczych topografii powierzchni bocznych zębników o zębach daszkowych. Obróbkę wykończeniową uzębienia wykonano kolejno szlifowaniem kształtowym według metody Kappa, wygładzaniem rotacyjno- ściernym w medium ściernym według metody Almco oraz gładzeniem obwiedniowym według metody Fässlera. Przeprowadzono pomiar topografii powierzchni bocznych zębów zębników daszkowych profilometrem trójwymiarowym optycznym Talysurf CCI firmy Taylor Hobson.

SŁOWA KLUCZOWE: zębniki o zębach daszkowych, obróbka wykończeniowa, topografia powierzchni

ABSTRACT: Comparison of surface topography of the side pinions of chevron teeth is presented. Sequentially form-grinding by Kappa method, rotor-abrasive smoothing in abrasive medium by Almco method and honing by Fassler method for teeth finishing were performed. The surface topographies of the side teeth of chevron pinions were measured by three-dimensional optical profilometer Talysurf CCI.

KEYWORDS: pinion teeth of chevron, finishing, surface topography

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.343

1324 Badania odchyłek boków zębów zębników daszkowych po szlifowaniu, wygładzaniu, gładzeniu i kulowaniu * Study of deviations of tooth flanks of chevron pinions after grinding, smoothing, honing and shot peening - Paweł Pawlus, Jacek Michalski

STRESZCZENIE: Przedstawiono kształtowanie obróbką mechaniczną dokładności powierzchni bocznych zębników o zębach strzałkowych (daszkowych). Wykonano kolejno obróbkę wykończeniową uzębienia: szlifowaniem kształtowym według metody Kappa, wygładzaniem rotacyjno-ściernym w medium ściernym według metody Almco, gładzeniem według metody Fässlera oraz zamiennie kulowaniem strumieniowym według metody Vapor Blast. Przeprowadzono pomiary odchyłek boków zębów zębników daszkowych współrzędnościową maszyną pomiarową do kół zębatych.

SŁOWA KLUCZOWE: zębniki o zębach daszkowych, obróbka wykończeniowa, dokładność uzębienia

ABSTRACT: Creation of accuracy of the side surfaces of the teeth of chevron pinions is presented. Sequentially processing finishing teeth were: form-grinding by Kappa method, rotor-abrasive smoothing in abrasive medium by Almco method, honing by Fassler method and interchangeable jet shot peening by Vapor Blast method. Measurements of deviations sides of teeth pinions chevron CMM gear were carried out.

KEYWORDS: teeth of chevron, finishing, accuracy of tooth flanks

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.344

1326 Emisja akustyczna w procesie obciągania ściernic obciągaczem wieloziarnistym o różnym stopniu zużycia * Acoustic emission in the process of dressing grinding wheels by multi-point diamond dresser with varying degrees of wear - Ryszard Dębkowski

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono wyniki badań sygnału emisji akustycznej otrzymane podczas długotrwałej eksploatacji wieloziarnistych obciągaczy diamentowych. Obiektem badań był proces obciągania elektrokorundowych ściernic ceramicznych o różnej twardości i rodzaju ziarna ściernego. Pomiar sygnału AE wykonywano za pośrednictwem czujnika umieszczonego na powierzchni oprawki obciągacza, w pobliżu miejsca styku ściernicy z obciągaczem. Zużycie ziaren diamentowych obciągaczy określano wielkością pola powierzchni ich wierzchołków, które wyznaczano metodą analizy komputerowej obrazu zdjęć mikroskopowych. Wyniki pomiarów przedstawiono w funkcji liczby przejść obciągających. Wnioski końcowe odniesiono do otrzymanych przebiegów zmienności tych wielkości.

SŁOWA KLUCZOWE: emisja akustyczna, obciąganie, obciągacz wieloziarnisty, monitorowanie, szlifowanie

ABSTRACT: The article presents the results of the study of the acoustic emission signal received during long-term use of the multi-point diamond dressers. The subject of the research was the dressing process of vitrified aluminum oxide grinding wheels of different hardness and abrasive type. AE signal measurement was performed using a sensor placed on the surface of dresser holder, near to the contact point between the grinding wheel and the dressers. The wear of diamond dressers’ grains was determined by the size of the surface area of the grains’ tops. The computer analysis of microscopic images was conducted to calculate the grains’ tops surface area. The results were presented as a function of the number of dressing passes. Conclusion were referred to the obtained course of changeability of the abovementioned quantities.

KEYWORDS: acoustic emission, dressing, multi-point diamond dresser, monitoring, grinding

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.345

1328 Charakterystyka temperaturowa dysz typu WNT 6910.15.3-7 oraz Vortec 610 schładzających sprężone powietrze * Thermal characteristics of the cold air guns (CAG) type WNT 6910.15.3-7 and Vortec 610 - Seweryn Kieraś, Krzysztof Nadolny

STRESZCZENIE: Przedstawiono metodę chłodzenia strefy obróbki z użyciem schłodzonego sprężonego powietrza (SSP) i budowę dysz CAG (Cold Air Guns). Podano charakterystyki dwóch dysz CAG (WNT 6910.15.3-7 i Vortec 610) oraz opisano metodykę przeprowadzonych pomiarów. Wyniki badań wykazały bardziej korzystną charakterystykę temperaturową dyszy Vortec 610 w porównaniu do drugiej analizowanej dyszy CAG.

SŁOWA KLUCZOWE: dysze sprężonego schłodzonego powietrza, temperatura, termowizja

ABSTRACT: Presented is information about cooling the machining zone with compressed cold air and about the construction of cold air guns (CAG). The characteristic of two examined nozzles (WNT 6910.15.3-7 and Vortec 610) were given as well as methodology of research. Results of measurements showed more favorable temperature characteristics of Vortec 610 nozzle in comparison to the second analyzed CAG.

KEYWORDS: cold air guns, temperature, thermovision

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.346

1330 Procedura optymalizacyjna skutków szlifowania * Optimization procedure of grinding effect - Józef Zawora, Mieczysław Marciniak, Lucjan Dąbrowski

STRESZCZENIE: Artykuł omawia potencjał innowacyjny technologii szlifowania, wytyczne doboru parametrów technologicznych szlifowania uwzględniające warunki techniczne i ekonomiczne obróbki, wpływ cech ściernicy na warunki kontaktu czynnej powierzchni ściernicy (CPS) z materiałem obrabianym oraz naciski jednostkowe i efekty wydajnościowe szlifowania. Przedstawiono rezultaty procedury optymalizacyjnej parametrów szlifowania według kryteriów użytkowych tego procesu.

SŁOWA KLUCZOWE: szlifowanie, ściernice, optymalizacja, stereometria powierzchni

ABSTRACT: The article include: innovative potential of the grinding technique. Recommendation for grinding parameters in view of technological conditions and economic indices. The impact of the grinding wheel features and the ground material properties on the condition of contact between the active wheel surface (AWS) and the machined part implicating forces, productivity and 3-d geometry of the machined surface. The effect of the optimization procedure according to the performance criteria for this manufacturing process.

KEYWORDS: grinding, grinding wheel, optimization, stereometry surface

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.347

1332 Wstępne badania czołowego szlifowania ze wspomaganiem ultradźwiękowym ceramiki korundowej po wstępnym spieczeniu * Initial investigations of ultrasonic assisted face grinding of pre-sintered Al2O3 based ceramic material - Roman Wdowik, Marek Magdziak, Janusz Porzycki

STRESZCZENIE: Procesy hybrydowe cieszą się coraz większą popularnością wśród naukowców oraz przedsiębiorców. Szlifowanie ze wspomaganiem ultradźwiękowym jest jednym z wielu procesów hybrydowych. W pracy przedstawiono wybrane zagadnienia wspomaganego drganiami ultradźwiękowymi szlifowania czołowego otworów. W badaniach zastosowano ceramikę korundową po wstępnym spieczeniu. Wykonano wstępne badania mające na celu porównanie wartości odchyłki okrągłości po procesie konwencjonalnym i hybrydowym. W trakcie realizacji procesu rejestrowano siłę osiową.

SŁOWA KLUCZOWE: szlifowanie, szlifowanie ze wspomaganiem ultradźwiękowym, obróbka hybrydowa

ABSTRACT: Hybrid processes are becoming more popular among scientists and entrepreneurs. Ultrasonic assisted grinding is one of many hybrid processes. The paper presents the selected issues of holes machining. Pre-sintered Al2O3 based ceramic material was applied during investigations. Initial experiments were performed in order to compare the roundness of machined holes after ultrasonic assisted and conventional grinding. Axial process force was recorded during investigations.

KEYWORDS: grinding, ultrasonic assisted grinding, hybrid machining

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.348

1334 Wpływ wybranych odmian szlifowania na wynik oceny szlifowalności materiałów * Influence of the selected varieties of grinding on estimation result of materials grindability - Rafał Leonarcik, Mirosław Urbaniak

STRESZCZENIE: Opracowanie przedstawia porównanie wyników oceny szlifowalności tego samego materiału w procesie szlifowania obwodowego wałków oraz powierzchni płaskich. Do zadania zastosowano opracowaną metodę opierającą się na trójwskaźnikowej charakterystyce testów badawczych pod kątem wydajności, jakości i ekonomiczności obróbki.

SŁOWA KLUCZOWE: szlifowalność materiałów, metoda oceny

ABSTRACT: The paper presents the comparison of estimation results of grindability of the same material in the cylindrical and surface grinding process. For estimation the method based on three indicate characteristic investigation tests concerning efficiency, quality and economical machining has been used.

KEYWORDS: materials grindability, estimation method

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.349

1336 Koncepcja systemu nadzoru procesu wytwarzania dla przemysłu lotniczego opartego na układzie diagnostyki procesu skrawania * The concept of the manufacturing supervision system for aerospace industry based on tool condition monitoring system - Sebastian Bombiński, Joanna Kossakowska, Krzysztof Jemielniak

STRESZCZENIE: Artykuł przedstawia koncepcję systemu nadzoru procesu produkcyjnego wykorzystującego układ diagnostyki stanu narzędzia i procesu skrawania. Koncepcja obejmuje konfigurację systemu i przepływu informacji między stanowiskami kierownika linii, technologa, operatora obrabiarki oraz kontrolno-pomiarowymi.

SŁOWA KLUCZOWE: system nadzoru produkcji, diagnostyka procesu skrawania

ABSTRACT: The paper presents the concept of a production process supervision system based on a tool condition monitoring system. The concept includes the system configuration and the information flow between the head of the line, technologist, machine tool operator and control-measuring posts.

KEYWORDS: the manufacturing supervision, tool condition monitoring system

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.350

1338 Właściwości metrologiczne sond stosowanych w obrabiarkach CNC * Metrological features of probes used in CNC machine tools - Michał Jankowski, Adam Woźniak

STRESZCZENIE: Sondy stykowe do obrabiarek CNC są powszechnie stosowane do ustawiania przedmiotu i do jego kontroli wymiarowej. W związku z tym ich dokładność bezpośrednio wpływa na dokładność produkowanych części. W artykule zaprezentowano właściwości metrologiczne wybranych sond ze szczególnym uwzględnieniem ich niestabilności promienia przełączania.

SŁOWA KLUCZOWE: sondy dla obrabiarek CNC, pomiary na obrabiarkach, niestabilność promienia przełączania sond

ABSTRACT: Probes for CNC machine tools are widely used to setting up a workpiece and to measure its dimensions. That’s why their accuracy directly influences quality of produced parts. In the paper, metrological features, especially triggering radius variation, of exemplary probes are presented.

KEYWORDS: probes for CNC machine tools, on-machine measurement, triggering radius variation

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.351

1340 Gospodarka narzędziowa * Tool management - Piotr Cichosz, Rafał Subbotko

STRESZCZENIE: Przedstawiono warianty gospodarki narzędziowej, w tym obsługiwanej przez firmę zewnętrzną. Omówiono możliwość indywidualnej konfiguracji projektu Tool Management wraz z możliwościami jego najlepszego dopasowania do struktury organizacyjnej i wielkości przedsiębiorstwa. Omówiono przykłady wdrożonych projektów o zróżnicowanych profilach ich konfiguracji.

SŁOWA KLUCZOWE: gospodarka narzędziowa, skrawanie

ABSTRACT: The paper describes the different variants of the tool management service executed by an external company. It demonstrates the ability of individually configuration of the tool management project as well as its optimization capabilities. The paper cited examples of existing projects and the results of their implementation.

KEYWORDS: tool management, machining

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.352

1344 Mathematical modeling of maximum height of roughness profile in turning with using wiper insert geometry * Matematyczne modelowanie maksymalnej wysokości profilu chropowatości po toczeniu ostrzami z geometrią wiper - Mite Tomov, Mikolaj Kuzinovski, Piotr Cichosz, Hubert Skowronek

STRESZCZENIE: Przedstawiono modele matematyczne do prognozowania maksymalnej wysokości profilu chropowatości podczas skrawania ostrzami typu Wiper. Zidentyfikowano cztery przypadki, które pojawiają się podczas kształtowania tymi ostrzami w zależności od wartości posuwu f. Zwrócono uwagę na pewne niejasności i różnice w definiowaniu geometrii wiper.

SŁOWA KLUCZOWE: modelowanie matematyczne, geometria Wiper, toczenie, profil chropowatości

ABSTRACT: This paper presents mathematical models for predicting the maximum height of roughness profile using a wiper insert. Identified are four characteristic cases that occur turning when used wiper insert geometry as a function of the feed f. It also notes several inconsistencies and differences regarding the definition of wiper insert geometry.

KEYWORDS: mathematical modeling, wiper insert geometry, turning, roughness profile

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.353

1346 Analiza wpływu warunków toczenia na chropowatość powierzchni paneli wykonanych z polietylenu niskiej gęstości (LDPE) * The analysis of turning conditions influence on the surface roughness of pales made from low density polyethylene (LDPE) - Maciej Kowalski, Paweł Karolczak

STRESZCZENIE: Przedstawiono zagadnienia dotyczące obróbki wiórowej tworzyw sztucznych. Badaniom został poddany polietylen niskiej gęstości LDPE. Zaprezentowano wpływ warunków obróbki na strukturę geometryczną powierzchni generowanej podczas toczenia poprzecznego paneli wykonanych z syntetycznych tworzyw polimerowych.

SŁOWA KLUCZOWE: chropowatość, polietylen, toczenie, warstwa wierzchnia

ABSTRACT: This article presents issues concerning the machining of plastics. The low-density polyethylene LDPE was studied. This article presents the influence of machining conditions on the geometrical structure of the surface generated during facing panels made from synthetic polymeric materials.

KEYWORDS: roughness, polyethylene, turning, surface layer

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.354

1348 Wpływ procedury korekcji współrzędnych sondy pomiarowej do tokarki CTX 450 na dokładność wymiarową * The influence of the coordinate correction procedure of measuring probe dedicated lathe CTX 450 on the dimensional accuracy - Maciej Włodarczyk

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono analizę wpływu procedur kompensacji sondy narzędziowej będącej na wyposażeniu tokarki CNC na dokładność wymiarową toczonych elementów. Porównano procedury zalecane przez producenta obrabiarki z opracowanymi we własnym zakresie, a uzyskiwane wyniki przedstawiono w postaci tablic.

SŁOWA KLUCZOWE: sonda pomiarowa, korekcja współrzędnych, toczenie, pomiar narzędzi

ABSTRACT: The paper investigates the effect of compensation of a CNC lathe probe on the dimensional accuracy of produced parts. The procedures recommended by the machines manufacturer are compared with the observations made by the author, and the results are given in tables.

KEYWORDS: measuring probe, turning, measure of cutting tool

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.355

1350 Dokładność geometryczna obróbki powierzchni łopatki turbiny frezem toroidalnym * Geometrical accuracy machining the turbine blade of the toroidal cutter - Jan Burek, Michał Gdula

STRESZCZENIE: Przedstawiono algorytm doboru kąta prowadzenia frezu toroidalnego w procesie symultanicznego 5-osiowego frezowania powierzchni łopatek turbin z uwzględnieniem zmiennego promienia krzywizny profilu łopatki. Algorytm ten umożliwia zwiększenie dokładności geometrycznej powierzchni łopatek turbin poprzez adaptację wartości kąta prowadzenia frezu do aktualnie obrabianego promienia krzywizny profilu.

SŁOWA KLUCZOWE: obróbka 5-osiowa, powierzchnia złożona, łopatka turbiny, dokładność geometryczna

ABSTRACT: The article presents algorithm for selecting the lead angle in the process of simultaneous 5-axis milling sculptured surfaces turbine blades, takin into account a variable radius of curvature in the feed direction of the toroidal cutter. The algorithm allows to increase the geometric accuracy turbine blades by matching the value of the parameter lead angle to the currently radius of curvature machined profile.

KEYWORDS: 5-axis machining, sculptured surface, turbine blade, geometrical accuracy

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.356

1352 Geometria warstwy skrawanej w obróbce powierzchni złożonych frezem toroidalnym * Geometry area of cut in machining sculptured surfaces of the toroidal cutter - Jan Burek, Michał Gdula

STRESZCZENIE: Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych wpływu kąta prowadzenia osi frezu toroidalnego oraz zmiennego promienia krzywizny obrabianej powierzchni na geometrię warstwy skrawanej w procesie symultanicznego 5-osiowego frezowania wypukło-wklęsłej oraz wklęsło-wypukłej powierzchni złożonej.

SŁOWA KLUCZOWE: kąt prowadzenia, promień krzywizny, obróbka 5-osiowa, frez toroidalny, geometria warstwy skrawanej

ABSTRACT: In the paper presents the results of simulation research. Was studied the process of simultaneous 5-axis milling of convexconcave and concave-convex sculptured surface of the toroidal cutter. Determine the effect of the lead angle and the variable radius of curvature machined contour on the cutting geometry.

KEYWORDS: lead angle, radius of curvature, 5-axis milling, toroidal cutter, cutting geometry

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.357

1354 Wybrane zagadnienia projektowania sonotrod na potrzeby obróbki ubytkowej wspomaganej drganiami ultradźwiękowymi obrabianego przedmiotu * Designing principles of sonotrodes applied in process of ultrasonic assisted cutting process with workpiece oscillation - Marek Krok, Janusz Porzycki, Marcin Żółkoś

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono wybrane zagadnienia związane z projektowaniem sonotrod na potrzeby obróbek ubytkowych, takich jak frezowanie czy szlifowanie, gdzie w ruch drgający wprowadzany jest przedmiot obrabiany. Omówiono materiały stosowane na sonotrody, obciążenia mechaniczne przedmiotu obrabianego oraz charakterystykę pracy falowodu.

SŁOWA KLUCZOWE: projektowanie sonotrod, wspomaganie procesu szlifowania drganiami ultradźwiękowymi, oscylacje przedmiotu obrabianego

ABSTRACT: The article presents selected issues related to the design sonotrodes for the needs of machining processes such as milling and grinding, wherein the oscillatory motion is inducted into the workpiece. The materials used for the purpose of ultrasonic vibrations, mechanical loads of the workpiece and the operating characteristics of the waveguide are described.

KEYWORDS: sonotrodes design, ultrasonic assisted machining, workpiece oscillations

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.358

1356 Ocena zdolności skrawnych ściernic supertwardych po obciąganiu wybranymi sposobami elektroerozyjnymi * The assessment of cutting ability of superhard grinding wheels after selected electrodischarge dressing methods - Andrzej Gołąbczak, Marcin Gołąbczak, Robert Święcik, Dariusz Kaczmarek

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących oceny zdolności skrawnych ściernic supertwardych kształtowanych w procesie elektroerozyjnego obciągania elektrodą stacjonarną, wirującą i segmentową. Do oceny zdolności skrawnych ściernic posłużono się metodą szlifowania wzorca zewnętrznego, na podstawie której określono temperaturę i wydajność względną szlifowania wzorca.

SŁOWA KLUCZOWE: ściernice supertwarde, obciąganie elektroerozyjne, zdolności skrawne, temperatura szlifowania, wydajność względna szlifowania

ABSTRACT: In the paper investigation results concerning assessment of cutting abilities of superhard grinding wheels shaping after electrodischarge dressing process using stationary, rotating and segmental tool electrodes have been presented. For assessment of cutting abilities of grinding wheels the method of grinding of outer standard has been applied. Basing on this method the temperature and relative efficiency of grinding has been determined.

KEYWORDS: superhard grinding wheels, electrodischarge dressing, cutting abilities, grinding temperature, volumetric efficiency

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.359

1358 Energochłonność docierania jednotarczowego elementów płaskich z węglików spiekanych oraz ceramiki technicznej * Energy consumption of one-sided lapping of flat elements from sintered carbides and technical ceramics - Adam Barylski

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono wyniki badań docierania jednotarczowego powierzchni płaskich. Badano wpływ prędkości i czasu docierania na energochłonność obróbki. W badaniach stosowano mikroziarna węglika boru i docieraki żeliwne.

SŁOWA KLUCZOWE: docieranie, energochłonność, badania

ABSTRACT: The paper presents an investigation on the use one-sided lapping disks at lapping flat surfaces. There were examined the influence of the lapping speed and lapping time on energyconsuming. In research micrograins of boron carbide and cast iron lapping tools were used.

KEYWORDS: lapping, energy intensity, research

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.360

1360 Smarowanie strefy szlifowania za pomocą metody MQL wspomagane sprężonym schłodzonym powietrzem jako alternatywa dla metody zalewowej * Lubrication grinding zone by the MQL method supported be the compressed cooled air as an alternative for flood method - Jakub Świerczyński

STRESZCZENIE: W niniejszym artykule przedstawiona została nowa metoda chłodząco-smarująca strefę szlifowania jako alternatywa dla tradycyjnie używanej metody zalewowej. Przedstawiono porównanie topografii powierzchni uzyskanej po obróbce z hybrydową metodą smarowania strefy szlifowania (MQL + SSP) z topografią powierzchni uzyskanej po smarowaniu tradycyjną metodą zalewową.

SŁOWA KLUCZOWE: metoda hybrydowa, MQL, SSP, strefa szlifowania

ABSTRACT: In this article presented is a new method of cooling and lubricating the grinding zone as an alternative to the traditionally used flood method. It presents a comparison of surface topography obtained after treatment with the hybrid method of lubrication grinding zone (MQL + SSP) to the surface topography obtained after lubrication by traditional flood method.

KEYWORDS: hybrid method, MQL, SSP, grinding zone

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.361

1362 Pomiar i wstępna analiza wartości składowych sił w procesie szlifowania ściernicą z nasypem z CBN * Measurement and initial analysis of force components during grinding with CBN grinding wheels - Andrzej Kawalec, Anna Bazan, Marek Krok, Marcin Sałata, Ireneusz Piotr Chmielik

STRESZCZENIE: W artykule omówiono metodykę badań skupionych na wartościach sił w procesie szlifowania płaszczyzn ściernicą z nasypem z CBN ze spoiwem wytwarzanym metodą galwaniczną. Przedstawiono również wyniki wstępnej analizy wzajemnych relacji pomiędzy składowymi siły szlifowania.

SŁOWA KLUCZOWE: siły szlifowania, ściernice z CBN, ściernice ze spoiwem galwanicznym

ABSTRACT: In the paper there is described the methodology of the research focused on the values of forces in the process of surface grinding with CBN electroplated grinding wheel. There are also presented the results of the initial analysis of the relationships between the grinding force components.

KEYWORDS: grinding forces, CBN grinding wheels, electroplated grinding wheels

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.362

1364 Wpływ wybranych parametrów szlifowania na wartości sił w procesie szlifowania ściernicami z nasypem z CBN * The influence of chosen grinding parameters on the components of grinding force during grinding with CBN wheels - Anna Bazan, Andrzej Kawalec, Marek Krok, Marcin Sałata, Ireneusz Piotr Chmielik

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące wpływu prędkości szlifowania, posuwu oraz głębokości szlifowania na całkowitą siłę szlifowania. Badania dotyczyły szlifowania płaszczyzn ściernicą z nasypem z regularnego azotku boru ze spoiwem wytwarzanym metodą galwaniczną.

SŁOWA KLUCZOWE: siły szlifowania, ściernice z CBN, ściernice ze spoiwem galwanicznym

ABSTRACT: The article presents the results of research focused on the impact of wheel speed, feed and grinding depth on the grinding force. The conducted research concerned plane surface grinding using CBN electroplated grinding wheels.

KEYWORDS: grinding forces, CBN grinding wheels, electroplated grinding wheels

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.363

1366 Nadzorowanie procesu szlifowania frezów pełnowęglikowych z wykorzystaniem sygnału emisji akustycznej * Monitoring of carbide end mills grinding process using acoustic emission - Jan Burek, Robert Babiarz, Paweł Sułkowicz, Marcin Sałata

STRESZCZENIE: Przedstawiono wyniki badań nadzorowania procesu szlifowania rowków wiórowych frezów pełnowęglikowych, z wykorzystaniem sygnału emisji akustycznej (AE – Acoustic Emission).

SŁOWA KLUCZOWE: szlifowanie frezu, emisja akustyczna, diagnostyka, monitorowanie

ABSTRACT: This paper presents a research focusing on grinding process of flute in carbide end mills with the use of acoustic emission signal (AE).

KEYWORDS: end mill grinding, acoustic emission, diagnostics, monitoring

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.364

1368 Analiza kształtowania powierzchni śrubowych w procesie szlifowania ściernicami krążkowymi z wykorzystaniem systemów CAD/CAE * Analysis of shaping of the screw surface in the process a of grinding by the grinding wheels using CAD/CAE - Wojciech Kacalak, Zbigniew Budniak, Filip Szafraniec

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono metodykę analizy i modelowania układów technologicznych i procesu szlifowania powierzchni śrubowych stożkopochodnych z wykorzystaniem systemów CAD/CAE. Opracowana metodyka pozwala na przeprowadzenie analiz dokładności procesu szlifowania powierzchni śrubowych z uwzględnieniem odchyłek położenia i kształtu elementów układu, bicia wrzeciona przedmiotu i ściernicy oraz cech geometrycznych narzędzia.

SŁOWA KLUCZOWE: szlifowanie powierzchni śrubowej, przestrzenne łańcuchy wymiarowe, CAD/CAE, modelowanie, zarys osiowy ślimaka

ABSTRACT: The article presents a methodology for analysis and modeling of technological systems and the process grinding of the screw surface using CAD / CAE. The developed methodology allows to carry out analysis of the accuracy of the process of the screw surface grinding including the displacement and shape of the elements, beating the spindle object, grinding wheel and geometrical features of the tools.

KEYWORDS: surface screw grinding, spatial dimension chains, CAD/CAE, modeling, profile axial worm

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.365

1370 Wpływ zużycia ostrzy narzędzi SPRT na kształtowanie powierzchni * The influence of SPRT wear on the creation of surface - Janusz Cieloszyk

STRESZCZENIE: Opracowanie dotyczy niekonwencjonalnych narzędzi z ostrzami obrotowymi (RT – rotary tools) typu SPRT (self-propelled-rotary-tool). Przedstawiono badania i analizy zmian struktury geometrycznej powierzchni spowodowane wzrostem zużycia ostrzy w całym okresie trwałości.

SŁOWA KLUCZOWE: SPRT, powierzchnia, zużycie, chropowatość

ABSTRACT: The results of studies and analyzes changes in the structure of geometric surfaces caused increase of wear tools are presented. Research focuses on unconventional tools with the rotary edges (RT rotary tools) type SPRT (self-propelled-rotary-tool).

KEYWORDS: self-propelled rotary tool (SPRT), tool wear, roughness, surface

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.366

1372 Źródła niedoskonałości opisu podziału ciepła w strefie kontaktu * The sources of imperfections of description of the heat distribution in the contact zone - Marian Bartoszuk

STRESZCZENIE: Współcześnie znane współczynniki partycji ciepła opisują podział ciepła w strefie skrawania w sposób niedoskonały. Niniejszy artykuł podejmuje próbę oszacowania tych rozbieżności oraz wskazuje prawdopodobne przyczyny takiego stanu rzeczy. W artykule porównano wyniki badań eksperymentalnych, z modelowania analitycznego oraz symulacji komputerowych.

SŁOWA KLUCZOWE: strefa skrawania, ciepło, podział ciepła

ABSTRACT: Today known heat partition coefficients describes the distribution of heat in the cutting zone in a imperfectly. This article attempts to estimate these discrepancies and indicates the probable causes of this state of affairs. The article compares the results of experimental studies, the analytical modeling and computer simulation.

KEYWORDS: cutting zone, heat, heat distribution

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.367

1374 Badanie początkowej fazy zużywania się powlekanych ostrzy węglikowych * Investigation of initial wear period of coated carbide cutting tools - Marian Bartoszuk, Adrian Nosol

STRESZCZENIE: Artykuł przedstawia wyniki badań doświadczalnych dotyczących początkowej fazy zużycia powlekanych narzędzi z węglika spiekanego dla przypadku toczenia ortogonalnego na sucho stali austenitycznej 1.4541. W badaniach stosowano ostrza o płaskiej powierzchni natarcia, wykonane z węglika H10F z powłokami ochronnymi: TiC, TiAlN, AlTiN, AlCrN.

SŁOWA KLUCZOWE: ostrza węglikowe, powłoki ochronne, zużycie

ABSTRACT: This article presents the results of experiments relating to the initial wear period of coated carbide tools for the case of orthogonal, dry turning of austenitic 1.4541 steel. The studies used a insert with a flat rake face, made of carbide H10F with protective coatings such as: TiCN, TiAlN, AlTiN, AICrN.

KEYWORDS: cutting tools, protective coatings, wear

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.368

1376 Analiza morfologii powierzchni części wykonanych z lotniczych stopów tytanu w technologii SLM * Analysis of the surface morphology of the parts made from aircraft titanium alloys in SLM technology - Daniel Grochała, Dariusz Grzesiak, Sara Dudzińska, Emilia Bachtiak-Radka

STRESZCZENIE: Zużycie większości części mechanicznych rozpoczyna się na powierzchni. Świadome nadanie odpowiednich właściwości powierzchni i ukształtowanie wymaganego stanu struktury geometrycznej jest tym trudniejsze dla technologa, im dłuższy i bardziej skomplikowany jest proces technologiczny. W przemyśle lotniczym procesy technologiczne projektowane są ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności i bezpieczeństwa wyprodukowanego wyrobu. Przemysł lotniczy to na ogół produkcja jednostkowa i małoseryjna, gdzie ekonomiczne jest wstępne przygotowanie komponentu poprzez selektywne spiekanie proszku Ti-6Al-4V i jego wykończeniowa obróbka skrawaniem. Jednak mikroporowatość otrzymanego w ten sposób materiału uwidacznia się dopiero po skrawaniu. To właśnie mikroporowatość może być źródłem zużycia eksploatacyjnego prowadzącego do zniszczenia części. W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu technologicznych parametrów procesu selektywnego spiekania stopu Ti-6Al-4V na zmiany mikroporowatości, uwidaczniające się po obróbce skrawaniem w wartościach wybranych parametrów morfologii powierzchni.

SŁOWA KLUCZOWE: morfologia powierzchni, stopy tytanu, technologia SLM

ABSTRACT: Wear of most mechanical parts have the beginning on the surface. Knowingly giving the relevant properties of the surface and shape of the required state of geometric structure is more difficult for the technologist at the long and more complicated technological process. In the aerospace industry processes are designed with particular emphasis on accountability and ensuring the safety of the obligation of the manufactured product. The aviation industry is generally the short series production, where cost is the initial preparation of the component by selectively melting the powder of Ti-6Al-4V and finish machining. However, the micro porosity of the thus obtained material is visible after machining. It is the micro-porosity can be a source of wear and tear leading to the destruction of parts. The article presents the results of research on the impact of technological parameters of the process of selective sintering alloy Ti-6Al-4V changes micro porosity materialized after machining in the values of the selected parameters of surface morphology.

KEYWORDS: surface morphology, titanium alloys, SLM technology

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.369

1378 Narzędzia firmy Gühring dla przemysłu lotniczego. Obróbka materiałów kompozytowych i wielowarstwowych * - Sławomir Piesio

STRESZCZENIE: Wprowadzenie do tematyki obróbki materiałów kompozytowych i wielowarstwowych stosowanych w przemyśle lotniczym. Przykłady narzędzi oraz zagadnienia i problemy pojawiające się w czasie obróbki i sposoby ich rozwiązania.

SŁOWA KLUCZOWE: kompozyty, narzędzia, obróbka

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.370

1380 Wysoko wydajna obróbka stopów aluminium z wykorzystaniem chłodzenia MQL * High performance machining of aluminum alloys with MQL cooling - Roland Mrugalski, Piotr Osiak

STRESZCZENIE: Przedstawiono wybrane aspekty dotyczące wielkoseryjnej obróbki głowicy silnika spalinowego z wykorzystaniem chłodzenia mgłą olejową MQL. Omówiono wytyczne projektowania narzędzi i oprawek narzędziowych w odniesieniu do zastosowanego systemu chłodzenia i smarowania oraz właściwości materiału obrabianego. Omówiono wyniki uzyskiwane dla wybranych rodzajów obróbki na bazie doświadczeń produkcyjnych zakładu Volkswagen Motor Polska w Polkowicach.

SŁOWA KLUCZOWE: mgła olejowa, skrawanie, stopy aluminium

ABSTRACT: The paper describes aspects occur during mass production of cylinder head of diesel engine with oil mist cooling (MQL). It demonstrate special tool and tool’s chucks design in reference to used coolant system as well as machining material. The paper describes results of selected types of machining based on experience from VWMP plant in Polkowice.

KEYWORDS: MQL, machining, Aluminum alloys

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.371

1382 Analiza procesu formowania wióra w procesie toczenia stopu aluminium AW7075 * Analysis of the process of forming the chip in the process of turning AW7075 aluminum alloy - Mariusz Kłonica, Józef Kuczmaszewski

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono wybrane wyniki badań jakości powierzchni po toczeniu. Analizie poddano proces formowania się wióra podczas procesu toczenia ze zmiennymi technologicznymi parametrami obróbki. Analizie poddano również wybrane parametry chropowatości powierzchni 2D oraz 3D. Pracę zakończono wnioskami.

SŁOWA KLUCZOWE: stop aluminium AW7075, warstwa wierzchnia, chropowatość powierzchni

ABSTRACT: The paper presents selected results of the surface quality after turning. We analyzed the process of shaping the chip during the process of rolling with varying technological machining parameters. Were also analyzed selected surface roughness parameters 2D and 3D. The work was completed proposals.

KEYWORDS: AW7075 aluminum alloy, surface layer, the surface roughness

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.372

1384 Ocena energetyczna wybranych parametrów stereometrii ostrza z CBN na kształtowanie powierzchni po toczeniu stali o podwyższonej twardości * Assessment of energy selected parameters stereometry cutting edge of CBN on the shaping surface after turning steel with high hardness - Piotr Niesłony, Krzysztof Żak, Roman Chudy

STRESZCZENIE: W artykule przeprowadzono ocenę energetyczną toczenia stali 41Cr4 utwardzonej do ok. 55±1 HRC dla wybranych stereometrii ostrza z CBN. Analizie poddane zostały wybrane parametry profilu chropowatości, zmiany wartości siły skrawania oraz energii procesu po toczeniu ostrzami o różnym promieniu naroża.

SŁOWA KLUCZOWE: stal utwardzona, chropowatość powierzchni, siła skrawania, energia właściwa, promień naroża

ABSTRACT: In the article assessed energetic 41Cr4 turning steel hardened to 55±1 HRC selected stereometry cutting edge of CBN. Have been analysed selected roughness profile parameters, changes in cutting forces and the power cutting edge of the process after turning on different corner radius.

KEYWORDS: hardened steel, surface roughness, cutting force, specific energy, corner radius

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.373

1386 Aplikacyjne aspekty doboru foliowych taśm ściernych do procesów mikrowygładzania powierzchni technicznych * Application aspects of the abrasive foil strips selection for micro-finishing of technical surfaces - Ryszard Ściegienka, Wojciech Kacalak, Ryszard Lewkowicz, Piotr Piątkowski

STRESZCZENIE: W artykule zawarta jest analiza teoretyczna oraz wyniki badań doświadczalnych mikrowygładzania powierzchni stalowego wałka przy użyciu kilkunastu foliowych taśm ściernych o wymiarach ziaren od 80 do 5 μm. Każda taśma wygładzała przeznaczony jej fragment szlifowanej powierzchni wałka w łącznym czasie 18 s, z identycznymi parametrami obróbki.

SŁOWA KLUCZOWE: mikrowygładzanie, folie ścierne, topografia powierzchni

ABSTRACT: The analysis of theoretical and experimental research results of steel roller surfaces micro-finishing were present in this article. For these operations a dozen types of abrasive foil strips with grain’s from 80 to 5 microns were used. Each part of these roller surfaces were smoothing by 18 seconds with the same of machining parameters.

KEYWORDS: microfinishing, foiles abrasive, surface topography

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.374

1388 Badanie wpływu warunków szlifowania stopu Hastelloy C-276 na efekty procesu szlifowania * The influence of machining conditions of Hastelloy C-276 on the effects of grinding process - Małgorzata Sikora, Bogdan Kruszyński, Paweł Lajmert

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono badania szlifowania zewnętrznych powierzchni cylindrycznych wykonanych ze stopu Hastelloy C-276 dla różnych parametrów kinematycznych szlifowania i różnych ściernic. Przeprowadzono analizę wpływu warunków obróbki na chropowatość powierzchni oraz zmiany składowych siły szlifowania.

SŁOWA KLUCZOWE: Hastelloy C-276, 2.4819, szlifowanie powierzchni cylindrycznych

ABSTRACT: In the paper cylindrical grinding process has been studied in the machining of Hastelloy C-276 alloy for different grinding kinematic parameters and grinding wheels.. An analysis was carried out to investigate the influence of grinding conditions on the part surface roughness and the changes of grinding force components.

KEYWORDS: Hastelloy C-276, 2.4819, cylindrical grinding

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.375

1390 Wpływ skrawności kształtek ceramicznych na topografię powierzchni przedmiotów stalowych obrabianych w wygładzarce rotacyjno-kaskadowej * Influence of the ceramic shaped stones on surface topology of workpieces made of steel using circular vibratory surface finishing machine - Andrzej Gołąbczak, Kazimierz Woźniak, Marcin Gołąbczak, Marcin Skowron, Andrzej Konstantynowicz

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące wpływu warunków obróbki rotacyjno-kaskadowej na kształtowanie morfologii i struktury geometrycznej powierzchni wałków stalowych. Zakres prezentowanych badań obejmował próby obróbki wałeczków stalowych w wygładzarce rotacyjno-kaskadowej z zastosowaniem różnego typu ceramicznych kształtek ściernych firmy Marbad. Określono również zużywalności i skrawności kształtek ceramicznych podczas obróbki stalowych wałeczków w wygładzarce rotacyjno-kaskadowej firmy Erba.

SŁOWA KLUCZOWE: wygładzanie rotacyjno-kaskadowe, ceramiczne kształtki ścierne, stal węglowa, stal kwasoodporna, struktura geometryczna powierzchni, chropowatość powierzchni

ABSTRACT: In the article the results concerning influence of processing conditions of circular vibratory finishing on shaping of steel surface surface texture have been presented. The range of presented investigation results included tests of machining of steel workpieces using circular vibratory surface finishing machine and different ceramic shaped stones manufactured in Marbad factory. Also wear and machinability of ceramic shaped stones after machining of steel workpieces in Eraba circular vibratory surface finishing machine has been estimated.

KEYWORDS: circular vibratory surface finishing, ceramic shaped stones, carbon steel, acid resistant steel, surface geometrical structure, surface roughness

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.376

1392 Wpływ charakterystyki kształtek poliestrowych na topografię powierzchni przedmiotów ze znalu obrobionych w wygładzarce rotacyjno-kaskadowej * Influence of the characteristics of polyester shaped stones on surface topology of workpieces made of zamak using circular vibratory surface finishing machine - Andrzej Gołąbczak, Kazimierz Woźniak, Marcin Gołąbczak, Marcin Skowron, Andrzej Konstantynowicz

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące wpływu warunków obróbki rotacyjno-kaskadowej na kształtowanie morfologii i struktury geometrycznej powierzchni uchwytów znalowych. Zakres prezentowanych badań obejmował próby obróbki części znalowych w wygładzarce rotacyjno-kaskadowej z zastosowaniem różnego typu poliestrowych kształtek ściernych firmy Marbad. Określono również zużywalność i skrawność kształtek poliestrowych podczas obróbki przedmiotów ze znalu w wygładzarce rotacyjno-kaskadowej firmy Erba.

SŁOWA KLUCZOWE: obróbka rotacyjno-kaskadowa, poliestrowe kształtki ścierne, znal, morfologia powierzchni, struktura geometryczna powierzchni

ABSTRACT: In the article the results concerning influence of processing conditions of circular vibratory finishing on shaping of zamak morphology and surface texture have been presented. The range of presented investigation results included tests of machining of zamak workpieces using circular vibratory surface finishing machine and different polyester shaped stones manufactured in Marbad factory. Also wear and machinability of polyester shaped stones after machining of zamak workpieces in Eraba circular vibratory surface finishing machine has been estimated.

KEYWORDS: circular vibratory surface finishing, polyester shaped stones, zamak, surface morphology, surface geometrical structure

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.377

1394 Zmiany właściwości mechanicznych i fizycznych zębów walcowych kół zębatych po szlifowaniu * Changes in mechanical and physical properties of cylindrical gear teeth grinding - Tadeusz Zaborowski, Włodzimierz Serebriakow

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono wyniki badań zębów walcowych kół zębatych po szlifowaniu. Badano zmianę właściwości mechanicznych i fizycznych przed szlifowaniem i po szlifowaniu. Wskazano na zmiany, jakie zachodzą po procesie szlifowania powierzchni ewolwentowych zębów walcowych kół zębatych. Przedstawiono wyniki badań dla różnych modułów i szerokości zębów z uwzględnieniem zmiennych warunków szlifowania.

SŁOWA KLUCZOWE: koła zębate walcowe, właściwości mechaniczne, zarys ewolwentowy zęba

ABSTRACT: The paper presents the results of tooth cylindrical gears grinding. We studied changing the mechanical and physical properties before sanding and sanding. They pointed to the changes that occur after the process of grinding the teeth of involute cylindrical gears. The results of studies for the various modules and the width of the teeth, taking into account the changing conditions of grinding.

KEYWORDS: drive gears, mechanical properties, outlines involute

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.378

1396 Wpływ modyfikacji ściernicy z korundu monokrystalicznego na proces szlifowania osiowego zewnętrznych powierzchni walcowych stopu tytanu Ti6Al4V * Effect of modification of mono-crystalline corundum grinding wheel on external cylindrical grinding process of Ti6Al4V titanium alloy - Witold Habrat, Marek Krok, Janusz Porzycki, Marcin Żółkoś, Elżbieta Socha

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono stanowisko badawcze i warunki badań doświadczalnych ściernicy modyfikowanej i konwencjonalnej w procesie szlifowania osiowego. Określono wartości składowych siły szlifowania oraz parametrów chropowatości powierzchni i na ich podstawie określono wpływ modyfikacji ściernicy z korundu monokrystalicznego na proces szlifowania stopu Ti6Al4V.

SŁOWA KLUCZOWE: szlifowanie osiowe, stop tytanu Ti6Al4V, siły w procesie szlifowania, chropowatość powierzchni

ABSTRACT: The paper presents the test stand and experimental study conditions of cylindrical grinding with conventional and modified grinding wheels. The effect of modification of monocorundum grinding wheel on cylindrical grinding process of Ti6Al4V titanium alloy was analyzed on the basis of grinding forces and surface roughness parameters.

KEYWORDS: cylindrical grinding, Ti6Al4V titanium alloy, forces in grinding process, surface roughness

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.379

1398 Kierunki rozwoju i podstawy optymalizacji procesów obróbki ściernej * The directions of development and the basis for process optimization abrasive machining - Wojciech Kacalak, Filip Szafraniec, Katarzyna Tandecka

STRESZCZENIE: Przedstawiono metodykę analiz i modelowania procesów obróbki ściernej, wynikające z tego podstawy optymalizacji procesów obróbki ściernej oraz wyniki badań prowadzące do nowych metod i zastosowań. Określono kierunki rozwoju szlifowania oraz mikro- i nanoobróbki ściernej.

SŁOWA KLUCZOWE: obróbka ścierna, kierunki rozwoju, modelowanie

ABSTRACT: In the paper a method of analysis and modeling abrasive machining and a resulting base abrasive machining process optimization and results of studies leading to new methods and applications presented. The directions for the development of grinding and micro- and nano-machining of abrasive was indicated.

KEYWORDS: Abrasive processing, development directions, modeling

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.380

1400 Wpływ warunków czyszczenia ściernicy na jakość szlifowanej powierzchni * The influence of grinding wheel cleaning process on the ground surface quality - Łukasz Żyłka, Marcin Płodzień, Paweł Sułkowicz

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono badania doświadczalne wpływu warunków czyszczenia ściernicy w procesie szlifowania głębokiego stopu Inconel 718 na jakość szlifowanej powierzchni. Zmieniano ciśnienie chłodziwa oraz wydatek. Mierzono chropowatość szlifowanej powierzchni oraz zużycie promieniowe ściernicy.

SŁOWA KLUCZOWE: szlifowanie, czyszczenie ściernicy, chropowatość powierzchni

ABSTRACT: The article presents an experimental research to study the influence of grinding wheel cleaning process on the quality of ground surface in Creep-Feed-Grinding of Inconel 718 alloy. During tests the coolant pressure and flow rate were changed. The ground surface roughness and radial wear of grinding wheel were measured.

KEYWORDS: grinding, grinding wheel cleaning, surface roughness

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.381

1402 Wpływ rodzaju ściernicy i parametrów nastawnych na proces wyiskrzania podczas szlifowania osiowego wałków ze stopu Inconel 718 * The influence of grinding wheel type and setting parameters on the sparking-out process in external cylindrical grinding of Inconel 718 alloy - Witold Habrat, Janusz Porzycki, Marek Krok, Marcin Żółkoś

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono warunki i wyniki badań doświadczalnych procesu szlifowania osiowego wałków ze stopu Inconel 718. Określono zależności składowych siły szlifowania oraz przeanalizowano na ich podstawie wpływ rodzaju ściernicy na czas wyiskrzania w tym procesie.

SŁOWA KLUCZOWE: szlifowanie osiowe wałków, Inconel 718, siły w procesie szlifowania

ABSTRACT: The paper presents the experimental study conditions and results of cylindrical grinding process of Inconel 718. The effect of grinding wheel type on the sparking-out time was analyzed on the basis of determined dependency of grinding force components.

KEYWORDS: shafts cylindrical grinding, Inconel 718, forces in grinding process

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.382

1404 Analiza wpływu powłok przeciwzużyciowych na trwałość narzędzi z nowoczesnych kompozytów WCCo-cBN * Analysis of wear resistant coatings influence on tool life of cutting tools made of WCCo-cBN composite - Piotr Jabłoński, Rafał Talar, Szymon Wojciechowski

STRESZCZENIE: We wstępie pracy scharakteryzowano kompozyt WCCo-cBN i jego właściwości eksploatacyjne. W ramach badań porównano trwałość ostrzy wykonanych z kompozytu WCCo-cBN oraz z tradycyjnych węglików spiekanych podczas toczenia rowków w żeliwie sferoidalnym. Badania powtórzono dla materiału ostrza powlekanego i bez powłok przeciwzużyciowych.

SŁOWA KLUCZOWE: kompozyt WCCo-cBN, powłoki PVD, TiN, TiAlN, trwałość ostrzy

ABSTRACT: In the introduction of this paper the exploitation properties of the WCCo-cBN tools are described. As part of research, the comparison of tool life obtained for the investigated composite and traditional sintered carbides during groove turning tests of the spheroidal iron is presented. Tests were performed both for coated and uncoated tools.

KEYWORDS: WCCo-cBN composite, PVD coating, TiN, TiAlN, tool life

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.383

1406 Badania odporności na zużycie ścierne węglikowych ostrzy skrawających * Test of abrasion wear resistance of carbide cutting tools - Piotr Siwak, Piotr Jabłoński

STRESZCZENIE: W pracy zaprezentowano opracowaną metodę oceny zużycia narzędzi skrawających. Badania zostały wykonane na stanowisku do badań tribologicznych Brucker UMT-2. Przeprowadzone badania dotyczyły określenia odporności na zużycie ścierne ostrzy skrawających z węglików spiekanych bez powłok oraz z powłoką przeciwzużyciową.

SŁOWA KLUCZOWE: badania tribologiczne, narzędzia skrawające, węgliki spiekanie

ABSTRACT: In this paper, developed method for wear testing of cutting tools was described. Presented research was performed with Brucker UMT-2 tribology testing station. Conducted test referred to frictional wear resistance of cutting tools edges fabricated of sintered carbides, both with and without anti-wear coatings.

KEYWORDS: tribology test, cutting tools, sintered carbide

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.384

1408 Wpływ parametrów procesu spiekania na właściwości płytek skrawających wytwarzanych metodą iskrowego spiekania plazmowego * The effect of sintering parameters on properties of cutting inserts fabricated by spark plasma sintering - Piotr Siwak, Dariusz Garbiec, Tadeusz Chwalczuk

STRESZCZENIE: Do wytworzenia płytek skrawających z proszków WC-Co zastosowano iskrowe spiekanie plazmowe. Uzyskane spieki poddano pomiarom gęstości i twardości oraz wyznaczono ich odporność na kruche pękanie. Dokonano obserwacji mikrostruktury. Wykazano, że wymaganą dla materiałów narzędziowych twardością odznaczają się płytki z proszku o ultradrobnej wielkości cząstek.

SŁOWA KLUCZOWE: węgliki spiekane, płytki skrawające, iskrowe siekanie plazmowe

ABSTRACT: For the production of cutting inserts, used spark plasma sintering method. The article include resulting density, hardness, fracture toughness and images of the microstructure cemented carbides (WC-Co). The cutting inserts fabricated from powder with ultrafine particles characterized a required for tool materials hardness.

KEYWORDS: cemented carbides, cutting inserts, spark plasma sintering

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.385

1410 Dobór parametrów skrawania dla obrabiarek pracujących w linii produkcyjnej z wykorzystaniem logiki rozmytej * Selection of cutting parameters for machine tools working in production line using fuzzy logic - Piotr Pawlukowicz

STRESZCZENIE: Artykuł przedstawia opis możliwości wykorzystania logiki rozmytej jako narzędzia ułatwiającego modyfikację technologicznych parametrów skrawania w celu likwidacji wąskich gardeł, a tym samym uzyskania potokowego charakteru pracy linii produkcyjnej z uwzględnieniem obróbki wielozabiegowej oraz wielonarzędziowej realizowanej na linii produkcyjnej.

SŁOWA KLUCZOWE: obróbka skrawaniem, logika rozmyta, balansowanie linii produkcyjnej, parametry obróbki skrawaniem

ABSTRACT: The article presents a description of the possible use of fuzzy logic as a tool to facilitate modification of the technological cutting parameters in order to eliminate bottlenecks, and thus strive for pipelined nature of the production line including the multi-passes processing and multi-tool implemented in the production line.

KEYWORDS: machining, fuzzy logic, balancing production line, machining parameters

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.386

1412 Oddziaływanie wodoru na kształtowanie i odprowadzenie wiórów w obróbce skrawaniem stali wysokostopowych z użyciem ekologicznych cieczy smarująco-chłodzących * Hydrogen impact on the chips formation and withdrawing in alloy steel machining with using of ecological cooling-lubricant liquids - Alexander Balitskii, Maria Hаwrilyuk, Jacek Eliasz, Walentyna Balitska, Waleriy Коlеsnikоw

STRESZCZENIE: Ekologiczne ciecze smarująco-chłodzące, zawierające w swoim składzie olej słonecznikowy, podczas obróbki skrawaniem stali wysokostopowych (stosowanych w generatorach elektrowni cieplnych i jądrowych) polepszają chropowatość powierzchni oraz kształtowanie i odprowadzenie wiórów. Korzystne efekty stosowania tych cieczy wynikają m.in. z oddziaływania wodoru, który wydziela się przy ich destrukcji.

SŁOWA KLUCZOWE: ekologiczne ciecze smarująco-chłodzące, wióry, wodór

ABSTRACT: Ecological cooling-lubricant liquids, which containing in its composition sunflower oil during machining of alloy steel (used in generators on forcible and nuclear power plants) improve the surface roughness, formation and chip removal facilitates the direct interaction of hydrogen, which arises during their destruction.

KEYWORDS: ecological cooling-lubricant liquids, chips, hydrogen

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.387

1414 Ocena dokładności wykonania czopa okrągłego z wykorzystaniem różnych strategii obróbkowych na pionowym centrum frezarskim * Rating accuracy a round pin after using different machining strategies on a vertical milling center - Piotr Maj, Edward Miko

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono wpływ strategii obróbki na dokładność wykonania czopa okrągłego. Przed obróbką przedmiotu obrabiarka została poddana badaniom diagnostycznym celem wyznaczenia dokładności geometrycznych i dokładności ruchu osi obrotowej. Czop został wykonany z wykorzystaniem trzech strategii. Pierwsza obejmowała interpolację kołową z wykorzystaniem osi X i Y, a druga – ruchu obrotowego osi C oraz utrzymywaniem stałej pozycji narzędzia. Ostatnia strategia zawierała w sobie zestawienie pracy trzech osi: X, Y oraz C.

SŁOWA KLUCZOWE: dokładność, obrabiarka CNC, walcowość, dokładność geometryczna

ABSTRACT: The article is to present the impact of machining strategies on the accuracy of the round pin. Before machining the workpiece has been tested to define the diagnostic accuracy and geometric accuracy of motion of the rotary axis. The round pin was made using three strategies. The first consisted of a circular interpolation using the X and Y axes. Second by the rotation C axis and keeping a stable position of the tool. The last strategy was to combine of movements X, Y and C axes.

KEYWORDS: precision, CNC machine, cylindricity, geometrical accuracy

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.388

1416 Automatyczny wybór reprezentatywnych fragmentów sygnałów do diagnostyki stanu narzędzia * Automatic selection of representative parts of the sensor signals for tool condition monitoring - Krzysztof Błażejak, Sebastian Bombiński, Mirosław Nejman, Krzysztof Jemielniak

STRESZCZENIE: W systemach diagnostyki stanu narzędzia skrawającego istotnym problemem jest wybór fragmentów sygnałów, na podstawie których należy prowadzić diagnostykę. W ramach prac stworzono algorytm, który w pełni automatycz sposób ny wybiera fragmenty sygnału, które są reprezentatywne dla stanu narzędzia i pozwalają na prowadzenie obliczeń online.

SŁOWA KLUCZOWE: diagnostyka stanu narzędzia, skrawanie, przetwarzanie sygnałów

ABSTRACT: For the tool condition monitoring systems important issue is the choice of segments of signals on the basis of which the diagnostics should be carried out. This article presents algorithm for fully automatic selection parts of signals which are representative for the tool condition and allow to carry out the calculations online.

KEYWORDS: tool condition monitoring, signal processing

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.389

1418 Metodyka unikania drgań samowzbudnych bazująca na obróbce wirtualnej * Self-excited vibrations avoidance methodology in non-linear numerical simulation environment - Piotr Andrzej Bąk, Krzysztof Jemielniak

STRESZCZENIE: Drgania samowzbudne są jednym z najważniejszych ograniczeń wydajności obróbki i jakości wyrobu gotowego. Dobór prędkości obrotowych pozwala na ograniczenie tych drgań poprzez zakłócenie efektu regeneracji śladu. Testowanie i dobór właściwych parametrów może być znacznie ułatwione dzięki obróbce wirtualnej.

SŁOWA KLUCZOWE: drgania samowzbudne, symulacja numeryczna, wirtualna obróbka

ABSTRACT: A self-excited vibrations (chatter) are one of the most important limitation in machining performance and quality of finished parts. Selection of stable spindle speed can suppress self-excited vibrations occurrence, by disrupting regenerative effect. These technic can be tested during process planning via virtual machining.

KEYWORDS: self-excited vibration, numerical simulation, virtual machining

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.390

1420 Wpływ warunków chłodzenia na chropowatość powierzchni po frezowaniu * The influence of cooling conditions on surface roughness after milling - Tadeusz Leppert, Tomasz Paczkowski, Robert Polasik

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono badania porównawcze chropowatości powierzchni po frezowaniu – na sucho, z MQL i emulsją – stali węglowej C45 i stopu aluminium PA4, w zakresie wysokich prędkości skrawania.

SŁOWA KLUCZOWE: chropowatość powierzchni, frezowanie na sucho, minimalne smarowanie, MQL

ABSTRACT: The article presents a comparative study of surface roughness after dry milling, with the MQL and emulsion of C45 carbon steel and aluminum alloy PA4 at high cutting speeds.

KEYWORDS: surface roughness, dry milling, minimal quantity lubrication, MQL

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.391

1422 Delaminacja materiału kompozytowego włóknistego podczas wykonywania otworów * Composite material delamination during drilling - Tadeusz Leppert, Tomasz Paczkowski, Robert Polasik, Dawid Serwacki

STRESZCZENIE: W artykule zaprezentowano wyniki badań, wraz z ich analizą, wpływu warunków wiercenia w materiale kompozytowym włóknistym, stosowanym do budowy czołownic pojazdów szynowych, na wartość współczynnika delaminacji.

SŁOWA KLUCZOWE: delaminacja kompozytów, materiały kompozytowe włókniste, wiercenie w kompozytach

ABSTRACT: The original research results and their analysis of delamination phenomena during drilling in fiber composite material, used to build headstocks rail vehicles were presented and discussed in this article.

KEYWORDS: composite material, delamination, fiber-based composite materials, composite material drilling

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.392

1424 Elementy sprężyste fazowników samoczynnych * Elastic elements of self-acting beveling tool - Piotr Cichosz, Paweł Karolczak, Marek Kołodziej, Maciej Kowalski, Mikolaj Kuzinovski, Hubert Skowronek, Kamil Waszczuk

STRESZCZENIE: Przedstawiono wymagania, możliwości i uwarunkowania techniczne zastosowania różnych rodzajów sprężyn w fazownikach samoczynnych. Podano zalecenia do doboru sprężyn dla różnych rozwiązań konstrukcyjnych narzędzi.

SŁOWA KLUCZOWE: skrawanie, fazowanie, narzędzia, sprężyny

ABSTRACT: The paper presents requirements, opportunities and technical conditions to use different types of springs in self-acting beveling tools. They were given instructions to the selection of springs for various tools design solutions.

KEYWORDS: cutting, beveling, tools, springs

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.393

1428 Postać wióra przy toczeniu wzdłużnym stopu niklu w warunkach powstawania narostu * Chip forms and bue phenomenon in longitudinal turning of nickel based alloy - Wojciech Zębala, Bogdan Słodki, Grzegorz Struzikiewicz

STRESZCZENIE: Artykuł opisuje badania toczenia stopu Inconel 625. Stwierdzono powstawanie narostu, który zmienia geometrię ostrza, co wpływa m.in. na pogorszenie postaci wióra. Przeprowadzono pomiary zużycia ostrza VB oraz wielkości i kształtu narostu. W ramach badań modelowych obliczono maksymalną temperaturę i naprężenie w okolicy krawędzi skrawającej.

SŁOWA KLUCZOWE: toczenie, wióry, zużycie ostrza, narost

ABSTRACT: Research on Inconel 625 turning was described. It was found the formation of BUE phenomenon which changes the cutting edge geometry and deteriorates chip form. VB indicator of tool wear, BUE size and its shape were measured. The maximum temperature and tension in the area of the cutting edge were calculated with the help of cutting process modeling.

KEYWORDS: turning, chips, tool wear, BUE

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.394

1430 Właściwości fizyczne warstwy wierzchniej po toczeniu zahartowanej laserowo stali * Physical properties of surface layer after turning of laser hardened steel - Zbigniew Nowakowski

STRESZCZENIE: Przedstawiono wyniki badań toczenia zahartowanej laserowo stali 100Cr6 z użyciem ostrzy skrawających wykonanych z azotku boru (PCBN) oraz ceramiki mieszanej Al2O3+TiC. Dokonano oceny mikrostruktury i mikrotwardości warstwy wierzchniej (WW). Omówiono czynniki wpływające na grubość białej warstwy oraz rozkład mikrotwardości WW.

SŁOWA KLUCZOWE: toczenie na twardo, warstwa wierzchnia, hartowanie laserowe stali

ABSTRACT: The research results regarding turning of laser hardened 100Cr6 steel, with the application of cubic boron nitride (PCBN) and mixed ceramics Al2O3+TiC tools were presented. The evaluation of surface’s layer microstructure and microhardness was carried out. The factors influencing the thickness of white layer and microhardness distribution of surface layer werepresented.

KEYWORDS: hard turning, surface layer, laser hardening of steel

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.395

1432 Optymalizacja wielokryterialna procesu toczenia tytanu * Multi-criterion optimization of the titanium turning - Józef Zawora, Mieczysław Marciniak, Lucjan Dąbrowski

STRESZCZENIE: Przedstawiono budowę doświadczalnego modelu matematycznego procesu toczenia tytanu WT3-1, optymalizację jedno i wielokryterialną wybranych cech procesu. Zacytowano wybrane pozycje literatury, w których m.in. wskazuje się na podstawowe właściwości tytanu i jego stopów oraz charakterystykę ich obróbki.

SŁOWA KLUCZOWE: tytan, optymalizacja wielokryterialna, model matematyczny, optymalne parametry

ABSTRACT: This article presents the experiment-based mathematical model for turning of the WT3-1 titanium, single- and multi-criterion optimization of the selected process features. The references have been cited; they include indications as to the basic properties of titanium.

KEYWORDS: titanium, multi-criterion optimization, mathematical model, optimum parameters

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.396

1434 Analiza struktury geometrycznej powierzchni po frezowaniu elementów ażurowych ze stopów tytanu wytworzonych metodą SLM * Analysis of surface topography of titanium lattice structures after milling - Marcin A. Królikowski, Sara Dudzińska

STRESZCZENIE: Selektywne stapianie proszków metali (SLM) umożliwia generowanie obiektów 3D metodą przyrostową, zwłaszcza z metali i stopów trudnoskrawalnych i biozgodnych. Nie da się jednak uniknąć obróbki ubytkowej wytworzonych tą metodą elementów. Przedstawiono obserwację i analizę warstwy wierzchniej ażurowych struktur parametrycznych z biozgodnego stopu tytanu po procesie frezowania. Analiza wykonana została z wykorzystaniem multisensorycznej maszyny do badań topografii powierzchni AltiSurf A520 firmy Altimet.

SŁOWA KLUCZOWE: SLM, Frezowanie, SGP

ABSTRACT: Selective Laser Melting of metals (SLM) provides the possibility to generate 3D models by additive manufacturing. Particularly this method is intended to produce parts of bio-compatible and hard metal alloys. Subtractive machining – cutting, of this materials could not be eliminated however. This paper is aimed at explanation of surface structure as phenomena caused by surface milling of regular lattice structures of titanium, bio-compatible alloy. Measurements were carried out with application of multi – sensor surface topography machine AltiSurf A520.

KEYWORDS: SLM, Milling, Surface Texture

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.397

1436 Wpływ kąta pochylenia rowka wiórowego na wysokowydajną obróbkę stopu aluminium * The influence of flute helix angle modification on high-performance machining of aluminum alloy - Jan Burek, Marcin Sałata, Marcin Płodzień

STRESZCZENIE: Przedstawiono wpływ modyfikacji kąta pochylenia rowka wiórowego frezów palcowych na proces wysokowydajnego frezowania stopów aluminium, zwłaszcza na siły skrawania oraz chropowatość powierzchni po obróbce.

SŁOWA KLUCZOWE: frez, obróbka wysokowydajna, zmienny kat spirali

ABSTRACT: The publication contains influence of modification of the flute helix angle on the high-performance milling process of aluminum alloy. The cutting force and surface roughness values were measured.

KEYWORDS: milling cutter, high performance cutting, unequal flute helix angle

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.398

1438 Wpływ zarysu łamacza wiórów na siły skrawania w obróbce stopu aluminium * The influence of chip breakers on cutting forces by machining of aluminum alloy - Jan Burek, Marcin Sałata, Marcin Płodzień

STRESZCZENIE: Przedstawiono wpływ zarysu łamaczy wióra frezów palcowych na proces wysokowydajnego frezowania stopów aluminium, w tym na składowe siły skrawania oraz chropowatość powierzchni.

SŁOWA KLUCZOWE: frez, obróbka wysokowydajna, stopy aluminium, łamacz wióra

ABSTRACT: In order to achieve the maximum performance of milling process, milling cutters must be used with appropriate cutting edge geometry. The influence of chip breakers of the cutting edge profile on the high-performance milling process of aluminum alloy was determined. There were measured values of the cutting force and roughness parameters.

KEYWORDS: milling cutter, high performance cutting, aluminum alloy, chip breaker

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.399

1440 Analiza wpływu warunków szczotkowania na stan warstwy wierzchniej otworów wykonanych w stopach magnezu * Analysis of the brushing conditions on the state of the surface layer of the holes made in magnesium alloys - Maciej Kowalski, Marek Kołodziej

STRESZCZENIE: Przedstawiono zagadnienia dotyczące obróbki stopów lekkich z użyciem szczotek wykonanych z włókien ceramicznych. Badaniom został poddany odlewniczy stop magnezu AM60. Zaprezentowano wpływ warunków obróbki na strukturę geometryczną powierzchni generowanej podczas szczotkowania powierzchni otworów, które uprzednio wiercono wiertłami ze stali szybkotnącej i z węglika spiekanego.

SŁOWA KLUCZOWE: chropowatość, magnez, szczotkowanie, warstwa wierzchnia

ABSTRACT: The article presents problems concerning the machining of light alloys using brushes made of ceramic fiber. The casting magnesium alloy AM60 was studied. Presents the influence of machining conditions on the surface geometrical structure generated during brushing the surface of the holes that were previously drilled with high speed steel and carbide drills.

KEYWORDS: roughness, magnesium, brushing, surface layer

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.400

1442 Zastosowanie obróbki skrawaniem do poprawy dokładności wymiarowej i kształtowej elementów wytwarzanych technologiami addytywnymi * Apply machining to improve the accuracy of the dimensions and shapes of the elements produced by additive technology - Jakub Kulpa, Łukasz Nowakowski, Jerzy Sładek

STRESZCZENIE: W artykule zaprezentowano możliwości zastosowania obróbki ubytkowej do poprawy dokładności kształtowej i wymiarowej elementów wytwarzanych technologiami przyrostowymi. Technologie addytywne znajdują coraz szersze zastosowanie i stawiane są im coraz to wyższe wymagania związane z dokładnością wytwarzania. Niestety ograniczenia wynikające z istoty tych technologii nie pozwalają uzyskać dokładności wykonania w klasach niższych niż IT7. Dlatego zasadne jest zastosowanie dodatkowej obróbki do poprawy dokładności istotnych elementów wykonanych prototypów.

SŁOWA KLUCZOWE: frezowanie, technologie addytywne, współrzędnościowa technika pomiarowa

ABSTRACT: The article presents the possibility of using waste machining to improve the accuracy of the shaping and dimensional elements generated incremental technologies. Additive technologies are increasingly widely used and are placed them higher requirements for precision manufacturing Unfortunately, limitations resulting from the essence of this technology does not allow you to get accuracy of the lower classes than IT7. Therefore, it is reasonable to use additional treatment to improve the accuracy of the essential elements of printed prototypes.

KEYWORDS: additive technology, coordinate measuring technology, multisensory

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.401

1444 Wpływ modelu materiałowego na wyniki badań symulacyjnych frezowania stopu Inconel 718 * The influence of material model on the simulation results of milling Inconel 718 alloy - Andrzej Matras, Wojciech Zębala, Łukasz Ślusarczyk

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących określenia wpływu zastosowanego modelu materiałowego na proces optymalizacji prędkości posuwu. Podczas badań symulowano i optymalizowano frezarską obróbkę wykończeniową kołnierzy korpusu silnika lotniczego wykonanego ze stopu Inconel 718. Analizowano otrzymane przebiegi składowych sił skrawania oraz wydajności objętościowe procesu skrawania.

SŁOWA KLUCZOWE: model materiałowy, frezowanie, optymalizacja, wydajność skrawania

ABSTRACT: The paper presents the results of research in order to determinate the influence of applied material model on the feed speed optimization process. Finishing milling process of aircraft engine block flange made from Inconel 718 alloy was simulated and optimized. The cutting forces components and machining efficiency were analyzed.

KEYWORDS: Material model, milling, optimization, cutting efficiency

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.402

1446 Badania rozkładu pola temperatury podczas toczenia stali AMS 5643 * Research concerning distribution of temperature field in AMS 5643 steel turning - Łukasz Ślusarczyk, Bogdan Słodki

STRESZCZENIE: W artykule opisano badania pola temperatury w strefie obróbki podczas toczenia stali AMS 5643 z zastosowaniem kamery termowizyjnej FLIR SC 620.

SŁOWA KLUCZOWE: termowizja, obróbka skrawaniem

ABSTRACT: The paper presents research concerning temperature field in cutting zone during AMS 5643 steel face turning with the help of a thermal imaging camera.

KEYWORDS: thermovision, machining

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.403

1448 Optymalizacja posuwu w procesie toczenia elementów turbiny ze stopu PWA INCONEL 718 * Feed optimization in the process of turbine element turning madeof alloy PWA INCONEL 718 - Wojciech Zębala, Andrzej Matras, Grzegorz Struzikiewicz

STRESZCZENIE: Artykuł przedstawia optymalizację posuwu w ramach badań modelowych procesu toczenia wybranych powierzchni elementów turbiny wykonanej ze stopu PWA INCONEL 718, otrzymanego metodą spiekania proszków. Obliczenia numeryczne przeprowadzono w oprogramowaniu MES dla wytypowanego narzędzia skrawającego. Celem badań symulacyjnych była optymalizacja kodu NC pod kątem skrócenia czasu obróbki (zwiększenia wydajności) oraz stabilizacji wartości składowej obwodowej całkowitej siły skrawania Fc.

SŁOWA KLUCZOWE: modelowanie, toczenie, Inconel 718

ABSTRACT: The paper presents the feed optimization in the modeling research of turning process of the selected turbine components surfaces, made of PWA INCONEL 718 alloy, obtained by the sintered powders method. Numerical calculations for the selected cutting tool were performed using the FEM software. The aim of the simulation study was the NC code optimization for the cutting time reduction (increase the machining efficiency) and cutting force component Fc value stabilization.

KEYWORDS: modeling, turning, Inconel 718

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.404

1450 Wpływ zużycia narzędzia na kierunek spływu wióra w czołowym toczeniu rowków * Influence of tool wear on chip flow direction in face grooving process - Wojciech Zębala, Grzegorz Struzikiewicz

STRESZCZENIE: Artykuł opisuje badania toczenia czołowego stali AMS6265 i AMS5643. Stwierdzono wpływ zużycia ostrza na kierunek spływu oraz sposób formowania wiórów. W ramach badań przeprowadzono pomiary zużycia ostrza, klasyfikację postaci wiórów oraz rejestrację procesu toczenia czołowego z zastosowaniem kamery szybkoklatkowej wraz z analizą ruchu formowanego wióra.

SŁOWA KLUCZOWE: toczenie czołowe, wióry, zużycie ostrza

ABSTRACT: THe paper describes the study of ams6265 and ams5643 steel facing with grooving. The influence of the tool wear on the forming and flow direction of chips was investigated. Measurements of tool wear, classification of chip forms and turning process recordings were performed by means of a high speed camera. Computer program was used for chips creation and motion analysis.

KEYWORDS: grooving, turning, chips, tool wear

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.405

1452 Analiza metod modelowania dynamicznej charakterystyki procesu skrawania * Analysis of methods for modeling the dynamic characteristics of the cutting process - Dominika Śniegulska-Grądzka, Mirosław Nejman, Krzysztof Jemielniak

STRESZCZENIE: Dynamiczna charakterystyka procesu skrawania wyznaczana jest na podstawie modelu siły w funkcji parametrów w warunkach statycznych. Najczęściej stosowane są modele Altintasa i Kienzle. W artykule przedstawiono zależność między tymi modelami.

SŁOWA KLUCZOWE: dynamiczna charakterystyka procesu skrawania, drgania samowzbudne

ABSTRACT: The dynamic characteristics of the cutting process which is determined on the base of a model of cutting force in steady state conditions. The most often used are Altintas and Kienzle models. The paper presents correlation between thesemodels.

KEYWORDS: the dynamic characteristics of the cutting process, self-excited vibrations

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.406

1454 Możliwości kształtowania ślimaków Archimedesa za pomocą stożkowych narzędzi trzpieniowych * Machining Archimedean worms through the use of conical rotary tools - Dawid Wydrzyński, Leszek Skoczylas

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono możliwości ukształtowania ślimaka Archimedesa z wykorzystaniem narzędzi o prostoliniowym zarysie. Przedstawiony sposób bazuje na stożkowych narzędziach trzpieniowych wichrowato ustawionych w stosunku do osi ślimaka. Omówiono sposób ustawienia narzędzi oraz wyniki przeprowadzonej obróbki. Prezentowany sposób kształtowania jest możliwy do realizacji za pomocą handlowych narzędzi trzpieniowych oraz klasycznych obrabiarek pięcioosiowych.

SŁOWA KLUCZOWE: ślimak Archimedesa, powierzchnia śrubowa, zarys prostoliniowy, pilnik obrotowy

ABSTRACT: The article presents the contingency of shaping an Archimedes’s worm through the use of tools, which have a linear profile. The method of referencing conical rotary tools that are mounted in an undulating setting in regards to the axis of the worm screw is also demonstrated. The tool mounting method and the machining results are discussed. The presented machining method is viable through the use of standard rotary tools and conventional five axis mills.

KEYWORDS: Archimedean worm, helical surface, linear profile, rotary burr

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.407

1456 Symulacja procesu formowania wióra z użyciem metody elementów skończonych * Simulation of chip formation process with the use of the Finite Element Method - Krzysztof Jarosz, Piotr Löschner, Piotr Niesłony

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono modelowanie procesu toczenia metodą elementów skończonych. Symulację prowadzono dla modelu Johnsona-Cooke’a wraz z uwzględnieniem modelu dekohezji. Wyniki symulacji w obszarze formowania wióra porównano z danymi eksperymentalnymi.

SŁOWA KLUCZOWE: symulacja, skrawanie, MES, formowanie wióra

ABSTRACT: In this paper, a method of modeling the turning process with the use of Finite Element Method was presented. Simulation was conducted for Johnson-Cook constitutive material model, taking into account the decohesion model. The results of simulation were compared with experimental data.

KEYWORDS: cutting, FEM, chip formation

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.408

1458 Weryfikacja i optymalizacja programów sterujących na frezarki CNC metodą elementów skończonych w środowisku programu TWS Production Module 3D * Verification and optimization of control programs for CNC milling machines with the use of Production Module 3D FEM software - Krzysztof Jarosz, Piotr Löschner, Grzegorz Królczyk

STRESZCZENIE: Niniejsza praca powstała w celu prezentacji możliwości optymalizacji programów sterujących na obrabiarki sterowane numerycznie z wykorzystaniem dedykowanego oprogramowania. Optymalizację procesu pokazano na przykładzie frezowania czołowego. Dokonano porównania różnych strategii optymalizacji, wraz z prezentacją i analizą wyników.

SŁOWA KLUCZOWE: TWS Production Module 3D, frezowanie, optymalizacja, siła skrawania

ABSTRACT: This work aims to present possibilities for optimization of milling operations with the use of commercial FEM software. A face milling operation was chosen for this study. Several optimization strategies were described and compared. Their results were presented, analyzed and discussed.

KEYWORDS: TWS Production Module 3D, milling, optimization, cutting force

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.409

1460 Badania stanowiskowe rozpływu ciepła w płytce skrawającej z powłoką narzędziową * Investigation of heat distribution in indexable tool insert with tool coating - Marta Bogdan-Chudy, Piotr Niesłony

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono wyniki oceny zmian temperatury w płytce wieloostrzowej z węglika spiekanego z powłoką TiAlN dla przypadków źródła ciepła stykającego się z powłoką i bezpośrednio z substratem płytki.

SŁOWA KLUCZOWE: rozpływ ciepła, powłoka narzędziowa, ochrona ostrza

ABSTRACT: The article presents results of temperature changes in an indexable cemented carbide tool insert coated with TiAlN coating in cases where the heat source contact with the coating and directly with substrate plate.

KEYWORDS: heat distribution, tool coating, tool protection

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.410

1462 Możliwości zmniejszenia energochłonności obróbki sekwencyjnej stali utwardzonej * Possibilities of the reduction of energy consumption in sequential machining of hardened steel - Roman Chudy, Wit Grzesik

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono możliwości zmniejszenia energochłonności obróbki sekwencyjnej. Dokonano oceny efektywności energetycznej z uwzględnieniem wymaganej chropowatości powierzchni po dokładnym toczeniu i nagniataniu stali utwardzonej.

SŁOWA KLUCZOWE: toczenie na twardo, nagniatanie, energochłonność, obróbka sekwencyjna

ABSTRACT: The experimental study concerns the power consumption and surface roughness produced in a sequential machining process consisting of hard turning and ball burnishing operations under variable machining parameters. In particular, some machining routines including finish hard machining and both single and multi-pass ball burnishing of hard surfaces were performed and compared.

KEYWORDS: hard turning, ball burnishing, power consumption, sequential machining

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.411

1464 Fizykalne charakterystyki toczenia trudno skrawalnego stopu tytanu na osnowie fazy ortorombowej O (Ti₂AlNb) Physical characteristics turning hard-to-cut of orthorhombic phase titanium alloy O (Ti₂AlNb) - Roman Chudy, Piotr Niesłony, Joanna Małecka

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono charakterystyki fizykalne stopu tytanu na osnowie fazy ortorombowej O-Ti2AlNb oraz dokonano oceny trwałości ostrza skrawającego po toczeniu ze zmiennymi parametrami technologicznymi.

SŁOWA KLUCZOWE: stop tytanu na osnowie fazy ortorombowej, toczenie wykończeniowe, składowe siły skrawania

ABSTRACT: The article presents the physical characteristics of orthorhombic phase titanium alloy O-Ti2AlNb and includes the assessment of the cutting edge durability upon turning with variable technological parameters.

KEYWORDS: orthorhombic phase titanium alloy, finish turning, cutting forces components

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.412

1466 Ocena właściwości materiału wielowarstwowego Al-Ti zgrzewanego metodą wybuchową po różnych obróbkach cieplnych dla celów modelowania obróbki skrawaniem materiałów kompozytowych * Evaluation of multilayer material Al-Ti properties after various heat treatments for machining of composite materials modeling - Michał Najwer, Piotr Niesłony

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono wyniki badań wytrzymałościowych materiału warstwowego zgrzewanego metodą wybuchową AA2519-Ti6Al4V dla różnych przypadków obróbki cieplnej i walcowania. Dodatkowo przeprowadzono symulację numeryczną w celu weryfikacji wyników eksperymentalnych dla potrzeb modelowania obróbki skrawaniem.

SŁOWA KLUCZOWE: Symulacja MES, platerowanie, zgrzewanie, kompozyt

ABSTRACT: In this paper, the results of strength tests of clad material AA-2519-Ti6Al4V made by explosive welding after various cases of heat treatment and rolling were presented. Additionally numerical simulation was conducted to verify obtained experimental results for modeling machining.

KEYWORDS: Simulation FEM, cladding, explosive welding, composite

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.413

1468 Dokładność obróbki obwiedniowej frezem ze stali szybkotnącej i z węglików spiekanych* Accuracy of hobbing machining using high speed steel and carbide hob mil - Jan Burek, Jarosław Buk, Marcin Płodzień, Jacek Misiura

STRESZCZENIE: Przedstawiono porównanie wybranych parametrów jakościowych kół zębatych po obwiedniowej obróbce frezami ze stali szybkotnącej PM-HSS i z węglików spiekanych HM-K.

SŁOWA KLUCZOWE: frezowanie obwiedniowe, zarys zęba, węgliki spiekane, proszkowa stal szybkotnąca

ABSTRACT: The article presents comparison between selected parameters of gears machined using high speed and carbide hob mill.

KEYWORDS: hobbing, tooth profile, carbide, powdermetallurgical high-speed-steel

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.414

1470 Wpływ zużycia frezu obwiedniowego na wybrane parametry jakościowe koła zębatego * The influence of hob mill wear on the selected gear parameters - Jan Burek, Jarosław Buk, Paweł Sułkowicz, Marcin Płodzień, Jacek Misiura

STRESZCZENIE: Przedstawiono wpływ zużycia frezu obwiedniowego na dokładność wykonania zarysu i linii zęba oraz chropowatość powierzchni boku zęba przy obróbce kół walcowych o dużej linii styku frez-koło zębate.

SŁOWA KLUCZOWE: frezowanie obwiedniowe, zużycie, koło zębate, zarys ewolwentowy

ABSTRACT: The article presents the influence of hob mill wear on the accuracy of involute profile, pitch line and flank roughness during machining spur gears with long hob-gear contact line.

KEYWORDS: hobbing, wear, gear, involute tooth profile

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.415

1472 Wpływ kąta pochylenia frezu na dokładność kształtową powierzchni prostokreślnych * The influence of the tilt angle in the simultaneous five-axis flank milling on form accuracy of ruled surfaces - Jan Burek, Karol Żurawski, Piotr Żurek

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono wpływ wartości kąta pochylenia osi narzędzia na dokładność kształtową wykonywanej powierzchni prostokreślnej w pięcioosiowym frezowaniu obwodowym frezem stożkowym.

SŁOWA KLUCZOWE: frezowanie pięcioosiowe, kąt pochylenia frezu, frez stożkowy

ABSTRACT: The article presents the influence of tilt angle value on the form accuracy of the created ruled surface in five-axis flank milling using conical ballmill.

KEYWORDS: five axis milling, tilt angle, conical ballmill

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.416

1474 Toczenie gwintu w stanie zahartowanym * Hard turning of thread - Bogusław Pytlak

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono wyniki badań dla toczenia gwintu falistego w stanie zahartowanym. Badania prowadzono w oparciu o metodykę Taguchiego, gdzie badano wpływ parametrów skrawania na siły skrawania i chropowatość powierzchni. Otrzymane wyniki badań wskazują na możliwość obróbki gwintu w stanie zahartowanym metodą toczenia.

SŁOWA KLUCZOWE: toczenie na twardo, obróbka gwintu, siły skrawania, chropowatość powierzchni, metoda Taguchiego

ABSTRACT: This paper presents results of the research for rope thread hard turning. The research was conducted according to the Taguchi methodology, where the influence of cutting parameters on cutting forces and surface roughness was investigated. The obtained results indicate the possibility of thread cutting by hard turning.

KEYWORDS: hard turning, thread machining, cutting forces, surface roughness, Taguchi method

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.417

1476 Porównanie chropowatości powierzchni złożonych po obróbce frezem baryłkowym oraz kulistym * The comparison of complex surfaces roughness after milling with ball and barrel mill - Jan Burek, Piotr Żurek, Karol Żurawski

STRESZCZENIE: Przedstawiono wpływ obróbki frezem kulistym oraz baryłkowym na chropowatość powierzchni złożonych. Uwzględniono również wydajność obu metod obróbki w zależności od założonych parametrów chropowatości.

SŁOWA KLUCZOWE: frez baryłkowy, frez kulisty, obróbka powierzchni swobodnych

ABSTRACT: The consideration of surface roughness with different types of mill – barrel and spherical. In addition the yield of both milling methods were presented depending on assumed roughness parameters.

KEYWORDS: 5-axis milling barell mill

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.418

1478 Wpływ kąta pochylenia na chropowatość powierzchni złożonych po obróbce frezem kulistym * The influence of inclination angle on surface roughness with milling using ball mill - Jan Burek, Piotr Żurek, Karol Żurawski

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono wpływ kąta pochylenia frezu kulistego na chropowatość powierzchni po obróbce wykończeniowej elementów o złożonych kształtach.

SŁOWA KLUCZOWE: obróbka 5-osiowa, frez kulisty

ABSTRACT: The article presents the influence of ball mill inclination angle on complex surfaces roughness at the finishing phase.

KEYWORDS: 5-axis milling, ball mill

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.419

1480 Komunikacja ZOLLER – obrabiarka. Prosty, szybki i bezpieczny sposób na przesyłanie danych * Communication ZOLLER – machine. Simple, fast and safe way to transfer the data - Michał Pawłowski

STRESZCZENIE: Do produkcji elementów i części maszyn potrzebne są maszyny CNC, narzędzia, oprzyrządowanie i systemy pomiarowe. Dodatkowo w system produkcyjny zaangażowane są zewnętrzne programy (CAM), umożliwiające stworzenie, przygotowanie i optymalizację całego cyklu produkcyjnego tak, aby proces produkcyjny był realizowany w sposób ciągły, bez zbędnych przestojów maszyn. Dlatego też, aby każda jednostka produkcyjna przez cały czas miała dostępne aktualne dane rzeczywiste narzędzia, ZOLLER do swoich przyrządów proponuje opcję transmisji danych do maszyny.

SŁOWA KLUCZOWE: pomiar narzędzi, ustawianie narzędzi, RFID

ABSTRACT: For the production of components and machine parts are need CNC machines, tools, additional devices and measuring systems. In the production system involved are external programs (CAM) enables the creation of preparation and optimization of the entire production process in such a way that the production process is carried out in a continuous manner without unnecessary machine downtime. Therefore, to each production unit was available at all times the current actual data of cutting tools, ZOLLER for their devices propose optionally communication and data sending to the machine.

KEYWORDS: tool measurement, tool presetting, RFID

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.420

1482 Kilka uwag o efektywnym wykorzystaniu zasobów produkcyjnych * Some thoughts on production resources effectiveness - Adam Hamrol

STRESZCZENIE: W artykule wskazano, że warunkiem efektywnego zaspokajania zapotrzebowania klientów na wyroby jest ograniczanie skutków zmiennej dostępności zasobów produkcyjnych. Zwrócono uwagę na stosowane praktyki, narzędzia i metody z zakresu organizowania i sterowania produkcją.

SŁOWA KLUCZOWE: zasoby produkcyjne, technologia, zmienność, zapotrzebowanie

ABSTRACT: The paper indicates that the main condition on effective meeting customer demands is to minimize the variability of production resources accessibility. The practises, tools and methods used for it are appointed.

KEYWORDS: production resources, know how, variability, demand

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.421

1484 Diagnostyka błędów stołu obrotowego pionowego centrum frezarskiego CNC z wykorzystaniem sondy przedmiotowej * Diagnostics of the rotary table of vertical CNC milling center using machine tool probe - Jan Kaczmarek, Sebastian Lange, Robert Święcik, Artur Żurawski

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono analizę błędów ustawienia stołu obrotowego na stole pionowego centrum frezarskiego CNC (czwarta oś) z wykorzystaniem sondy przedmiotowej. Przeprowadzone pomiary miały na celu szybkie sprawdzenie poprawności ustawienia stołu obrotowego, aby umożliwić poprawną obróbkę oraz obsługę obrabiarki przez mniej wykwalifikowany personel.

SŁOWA KLUCZOWE: diagnostyka, stół obrotowy, centrum frezarskie CNC, sonda przedmiotowa

ABSTRACT: The paper presents an error analysis of rotary table (4th axis) position on the Vertical CNC milling machine using the machine tool probe. The measurements were aimed to quick position test of the rotary table and warrants ability to proper machining and using the machine by less qualified personnel.

KEYWORDS: machine tool probe, diagnostics of machine, rotary table, CNC milling centre

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.422

1486 Analiza wpływu warunków toczenia na chropowatość powierzchni i postać wiórów stopu tytanu Ti6Al4V * Analysis of the effect of the machining surface roughness and form chips of titanium alloy Ti6Al4V - Marek Kołodziej, Paweł Karolczak

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono wyniki badań podczas obróbki stopu tytanu Ti6Al4V, z zastosowaniem konwencjonalnego smarowania oraz chłodzenia, ze względu na chropowatość powierzchni oraz postać tworzącego się wióra w toczeniu. Zaprezentowane wnioski porównano z wynikami prób obróbki stopu tytanu w warunkach obróbki na sucho.

SŁOWA KLUCZOWE: chropowatość powierzchni, chłodzenie, wiór, stopy tytanu

ABSTRACT: The article presents the results of research during turning of titanium alloy Ti6Al4V using conventional cooling and lubrication, due to surface roughness and to form the chip forming in the turning. The presented conclusions were compared with test results turning of titanium alloy under dry machining.

KEYWORDS: surface roughness, cooling, chip, titanium alloys

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.423

1488 Diagnostyka stanu ostrza frezu w procesie frezowania obwiedniowego * Cutting edge condition diagnostics during hobbing - Jan Burek, Robert Babiarz, Paweł Sułkowicz, Jarosław Buk

STRESZCZENIE: Przedstawiono wyniki badań diagnostyki stanu ostrza frezu podczas obróbki obwiedniowej kół zębatych. Przeprowadzono próby frezowania narzędziami o różnym stopniu uszkodzenia, podczas których rejestrowano wartości sygnałów emisji akustycznej oraz amplitudy drgań.

SŁOWA KLUCZOWE: diagnostyka, nadzorowanie, frezowanie obwiedniowe, emisja akustyczna

ABSTRACT: This paper presents the results of research pertaining edge condition monitoring during hobbing. Machining of spur gears using hob mills with varied edge condition was performed during which acoustic emission and vibration amplitude were measured.

KEYWORDS: diagnostics, condition monitoring, hobbing, acoustic emission

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.424

1490 Analiza wpływu warunków toczenia wzdłużnego na chropowatość powierzchni i kształt wiórów miedzi tlenowej Cu-ETP * The analysis of influence of Cu-ETP copper longitudinal turning conditions on surface roughness and chip form - Paweł Karolczak, Maciej Kowalski, Mateusz Pudłowski

STRESZCZENIE: Przedstawiono zagadnienia dotyczące obróbki wiórowej miedzi. Badaniom została poddana miedź katodowa Cu-ETP. Zaprezentowano wpływ parametrów skrawania oraz rodzaju płytki skrawającej na chropowatość powierzchni i odmianę wióra powstającego podczas toczenia wzdłużnego.

SŁOWA KLUCZOWE: chropowatość, wiór, miedź, warstwa wierzchnia

ABSTRACT: This article presents issues concerning copper alloy machining. Copper alloy Cu-ETP was studied. This article presents the influence of cutting parameters and the type of cutting insert on surface roughness and chip variation after longitudinal turning.

KEYWORDS: roughness, chip, copper, surface layer

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.425

1492 Ocena efektywności wygniatania gwintów w stopach magnezu * Estimate of the effectiveness thread forming in magnesium alloys - Marek Kołodziej, Maciej Kowalski

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono wyniki badań nad możliwością zastosowania wstępnego podgrzania stopów magnezu w celu uzyskania lepszej jakości oraz wytrzymałości na zrywanie podczas wygniatania gwintów. Uzyskane wyniki porównano z gwintami wykonanymi tradycyjnymi gwintownikami skrawającymi.

SŁOWA KLUCZOWE: gwint, stopy magnezu

ABSTRACT: The article presents results of research on the possibility of using pre-heat the magnesium alloys in order to achieve better quality and tensile strength during the thread forming. The results were compared with conventional threads made screw tap.

KEYWORDS: thread, magnesium alloys

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.426

1494 Zintegrowany modułowy system monitorowania procesów wytwarzania dla przemysłu lotniczego * Integrated modular monitoring system for manufacturing in aircraft parts industry - Przemysław Oborski, Tomasz Kapeluszny, Jacek Nowak, Bartłomiej Bielicki, Robert Fularski

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono wyniki badań nad powstawaniem modułowego zintegrowanego systemu monitorowania procesów wytwarzania. System ma na celu zapewnienie pełnej integracji informatycznej operatorów obrabiarek, technologów i osób zarządzających produkcją z zaawansowanymi strukturami informatycznymi zakładu, takimi jak systemy ERP, MES oraz systemy zarządzania danymi technologicznymi.

SŁOWA KLUCZOWE: wytwarzanie, monitorowanie, integracja informatyczna, integracja operatorów obrabiarek, procesy obróbkowe

ABSTRACT: Results of the research on the integrated monitoring system development are presented in the article. The IT system is dedicated for discrete manufacturing systems. Integration and automation of information flow on the level of machines and machine operators is the aim of it. The system exchange information with management level IT systems like ERP and MES systems to allow effective production.

KEYWORDS: manufacturing, monitoring systems, integration of information flow, Integration of machine operators

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.427

1496 Projektowanie strategii frezowania złożonych kieszeni w komponentach mechanicznych * Planning strategies for complex shape pocket milling in mechanical parts - Tadeusz Bocheński, Mariusz Deja, Mieczysław Siemiątkowski

STRESZCZENIE: Przedstawiono metody wyznaczania optymalnych sekwencji narzędziowych w projektowaniu strategii frezowania złożonych kieszeni przy wykorzystaniu określonego zestawu narzędziowego. W doborze sekwencji dopuszczalnych uwzględniano eliminację sekwencji nieefektywnych. Alternatywne sekwencje narzędziowe modelowano w postaci ważonych grafów acyklicznych dla generowanych wariantów ścieżek kolejnych narzędzi, dokonując ich oceny kosztowej.

SŁOWA KLUCZOWE: komputerowo wspomagane projektowanie procesów, technologiczne obiekty elementarne – TOE, sekwencje narzędziowe, modele grafowe

ABSTRACT: The article presents a method for determining optimum tool sequences in planning strategies for complex shape pocket milling with a definite tool set. The selection of possible sequences takes into account the elimination of inefficient solutions. Alternative sequences were modelled as weighted acyclic graphs for generated variants of subsequent toolpaths and evaluated in terms of cost.

KEYWORDS: CAPP, features, tool sequences, graph modelling

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.428

1498 Analiza konstrukcji i montażu przedmiotowych uchwytów modułowych i specjalnych * Analysis of the structure and the assembly of modular and special object handles - Adam Barylski

STRESZCZENIE: W artykule dokonano próby ilościowej oceny technologiczności konstrukcji, metodą wskaźnikową, zaprojektowanych uchwytów obróbkowych specjalnych. Wyznaczono również wariantowo koszty uchwytów modułowych dla tego samego typu obrabianego elementu.

SŁOWA KLUCZOWE: uchwyty przedmiotowe, technologiczność konstrukcji, ocena

ABSTRACT: The article presents quantitative evaluation attempt of construction technological intensity, with quota method, of designed special object handles. The work appoints too, in variant mode, costs of modular handles of the element for the same type subjected to machining.

KEYWORDS: object handles, construction technological intensity, evaluation

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.429

1500 Siły w skrawaniu swobodnym * Cutting forces in unconstrained machining - Borys Storch, Anna Zawada-Tomkiewicz

STRESZCZENIE: Omówiono wyniki badań składowych siły skrawania w toczeniu swobodnym. Uogólniono równania dla zmiennych grubości warstwy skrawanej i prędkości skrawania przy ustalonej szerokości skrawania dla wybranych materiałów obrabianych. Współczynniki w równaniach liniowych wyznaczone dla ustalonej temperatury pozwalają na interpretację fizyczną zjawisk przykrawędziowych.

SŁOWA KLUCZOWE: składowe siły skrawania, zjawiska przykrawędziowe, ekstrapolacja liniowa

ABSTRACT: The paper concerns the analysis of the components of cutting force in unconstrained turning. The equations were generalized for variable thickness of cut and the cutting speed at a fixed width of cut for selected materials. Coefficients in linear equations, calculated for a fixed temperature, allow for the interpretation of physical edge phenomena during cutting

KEYWORDS: components of cutting force, cutting edge phenomena, linear extrapolation

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.430

1502 Termodynamiczne zależności w toczeniu swobodnym * Thermodynamic analysis in unconstrained turning - Borys Storch, Anna Zawada-Tomkiewicz, Łukasz Żurawski

STRESZCZENIE: W badaniach zajęto się zagadnieniem pracy ostrza skrawającego w warunkach toczenia swobodnego. Przedstawiono wyniki analizy siły skrawania i siły termoelektrycznej dla skrawania wałków. Wnioski z badań wskazują, że przebiegi składowych siły skrawania i siły termoelektrycznej w funkcji prędkości skrawania mają charakter nieliniowy.

SŁOWA KLUCZOWE: siła skrawania, siła termoelektryczna, skrawanie swobodne

ABSTRACT: The study addresses the problem of a single point orthogonal cutting. The results of the analysis of cutting force and SEM turning of shaft for were presented. The conclusions of the research indicate that components of the cutting force and SEM behave nonlinearly in a function of cutting speed.

KEYWORDS: cutting force, SEM, unconstrained turning

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.431

1504 Zastosowanie analizy czasowo-częstotliwościowej sygnałów pochodzących z układu obróbkowego do oceny intensywności procesu skrawania * Application of time-frequency analysis of signals derived from the machining for assessment of intensity of cutting - Anna Zawada-Tomkiewicz, Borys Storch

STRESZCZENIE: W artykule zaprezentowano zastosowanie danych pochodzących z układu obróbkowego – siły skrawania i drgań układu – do analizy przebiegu procesu, w tym do oszacowania intensywności procesu skrawania.

SŁOWA KLUCZOWE: siła skrawania, drgania układu OUPN, krótkookresowa transformata Fouriera, intensywność zużycia ostrza

ABSTRACT: The paper presents the application of signal analysis – (cutting force and vibrations) for the analysis of machining process, including estimates of the intensity of cutting.

KEYWORDS: cutting force, vibrations, Short-Time Fourier Transform, the intensity of tool wear

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.432

1506 Pomiar siły skrawania podczas toczenia wałka wstępnie schłodzonego cieczą kriogeniczną * Measurement of cutting forces during turning of shaft preliminarily cooled using cryogenic liquid - Łukasz Żurawski, Borys Storch, Anna Zawada-Tomkiewicz

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono wyniki pomiarów składowych siły skrawania Fc, Ff, Fp podczas toczenia przedmiotów schłodzonych do temperatury –180 °C. W badaniach skrawano stop stali EN C45. Do chłodzenia wykorzystano ciekły azot. Pomiar składowych siły skrawania przeprowadzono dla dwóch wartości posuwu f = 0,05; 0,1 mm/obr i głębokości skrawania ap = 0,2 mm.

SŁOWA KLUCZOWE: toczenie, składowe siły skrawania, ciekły azot

ABSTRACT: In the paper the results of components Fc, Ff, Fp of cutting forces measured during turning of shaft preliminarily cooled at –180 °C using cryogenic liquid. The study embraced the machining of the steel EN C45. Liquid nitrogen was applied for cooling of the workpiece. Measurement of cutting forces was carried out for two values of feed f = 0,05 and 0,1 mm/rev and depth of cut ap = 0,2 mm.

KEYWORDS: turning, cutting forces components, liquid nitrogen

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.433

1508 Naprężenia własne w warstwie wierzchniej po toczeniu wykończeniowym stopu tytanu na osnowie fazy międzymetalicznej TiAl(γ) * Surface residual stresses in finish turning of gamma titanium alloy TiAl(γ) - Krzysztof Krupa, Witold Habrat, Paweł Kocurek, Jan Sieniawski

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono wpływ warunków toczenia wykończeniowego stopu tytanu na osnowie fazy międzymetalicznej TiAl(γ) na naprężenia własne w warstwie wierzchniej. Badania prowadzono dla wkładek ostrzowych typu C z węglika spiekanego. Określono wpływ parametrów skrawania oraz zużycia ostrza narzędzia skrawającego na naprężenia własne w warstwie wierzchniej. Badania realizowano w zakresie parametrów skrawania (prędkość skrawania vc = 40 – 70 m/min, posuw f = 0,05÷0,15 mm/obr, głębokość ap = 0,15÷0,35 mm)

SŁOWA KLUCZOWE: stop TiAl(γ), naprężenia własne, toczenie wykończeniowe

ABSTRACT: This paper presents presents the influence of finish turning conditions of gamma titanium alloys TiAl(γ) on the surface residual stresses. The experimental tests were carried out with use of type C cutting inserts made of cemented carbide. Effects of machining parameters and cutting tool wear on the surface residual stresses were analyzed. The research was performed in a range of cutting parameters (cutting speed vc=40-70m/min, feed rate f=0,05÷0,15mm/rev and depth of cut ap=0,15÷0,35mm).

KEYWORDS: TiAl(γ) alloy, residua stresses, finish turning

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.434

1510 Zastosowanie programowania parametrycznego w planowaniu operacji obróbki elementów o powtarzalnej geometrii * Application of parametric programming to planning machining operations for parts of replicate geometry - Tadeusz Bocheński, Mariusz Deja, Jacek Eremus, Mieczysław Siemiątkowski

STRESZCZENIE: Porównywano zastosowania dostępnych technik programowania obróbki numerycznej przedmiotów o powtarzających się elementach konstrukcji. Analizowano możliwości stosowania programowania parametrycznego w trybie programowania zorientowanego warsztatowo oraz pracy w środowisku systemu klasy CAM. Zwrócono uwagę na przejrzystość tworzonego programu w aspekcie możliwości jego edycji i korekty składni, formy zapisu programu w pamięci obrabiarki oraz czasochłonność realizacji przykładowej operacji obróbki.

SŁOWA KLUCZOWE: technologia grupowa, programowanie parametryczne, system CAM, obróbka CNC

ABSTRACT: The application of available methods to NC programming for parts with replicate geometrical elements is comparatively analysed. The possibility for the use of parametric programming both in workshop operation mode and in the environment of CAM system were presented. The capability of editing generated program and syntax correction, the form of its input into machine memory as well as exemplary part program execution time are studied.

KEYWORDS: group technology, parametric programming, CAM system, CNC machining

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.435

1512 Wpływ warunków chłodzenia na siłę skrawania podczas toczenia stali C45 * Influence of the cooling conditions on the cutting force in turning of C45 steel - Radosław Maruda, Stanisław Legutko, Grzegorz Królczyk, Włodzimierz Kot

STRESZCZENIE: W pracy zaprezentowano wyniki badań wpływu warunków chłodzenia na składowe siły skrawania podczas toczenia stali niestopowej C45. Rozpatrywano trzy sposoby chłodzenia: obróbkę na sucho, metodę MQCL oraz MQCL + EP/AW. Badania wykonano zarówno dla zmiennych parametrów skrawania, jak i dla zmiennych parametrów tworzenia mgły emulsyjnej. Zastosowanie metody MQCL + EP/AW pozwala zmniejszyć wartość siły skrawania w porównaniu do obróbki na sucho od 2,1% do 25%. W trakcie eksperymentu wykorzystano metodę parameter space investigation (PSI).

SŁOWA KLUCZOWE: siła skrawania, obróbka na sucho, MQCL, dodatek EP/AW, metoda PSI

ABSTRACT: The paper presents results of the influence of cooling conditions on the cutting force components during the turning of C45 steel. Three cooling methods were considered: dry cutting, MQCL method and MQCL + EP/AW. Experiments were performed for variable cutting parameters and for variable emulsion mist parameters. MQCL + EP/AW method reduces the cutting force compared to dry cutting from 2,1% to 25%. During the experiment Parameter Space Investigation (PSI) method was applied.

KEYWORDS: cutting force, dry cutting, MQCL, additives EP/AW, PSI method

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.436

1514 Wpływ ostrzenia na efektywność pracy przeciągacza * The effect of sharpening on efficiency of a pull broach operation - Jan Jaworski, Rafał Kluz, Tomasz Trzepieciński

STRESZCZENIE: W procesie eksploatacji przeciągacz podlega wielokrotnemu ostrzeniu. Resurs pracy ostrzonego narzędzia stanowi od 75÷85% okresu pracy przeciągacza. W pracy przeprowadzono analizę efektywności pracy przeciągacza w okresie całego cyklu jego pracy. Badania prowadzono przy obróbce stali C45. Na podstawie otrzymanych wyników badań i ich analizy otrzymano zależność matematyczną wpływu liczby ostrzeń prowadzonych na powierzchni natarcia na uśrednioną wielkość zużycia zębów przeciągacza VB.

SŁOWA KLUCZOWE: przeciąganie, zużycie ostrza, rozrzut trwałości, kryterium zużycia, ostrzenie narzędzi

ABSTRACT: In the process of the operation the pull broach is subjected to multiple sharpening. Service life of a sharpened tool is ranged from 75 to 85% of pull broach operation life. In the paper the analysis of efficiency of the pull broach operation in the whole cycle of their operation is presented. The investigations were carried out at machining of C45 steel. The mathematical relationship of the effect of the number of sharpenings conducted on the rake face on the average amount of pull broach tooth wear VB was obtained on the basis of the results of the research and their analysis.

KEYWORDS: pull broaching, blade wear, durability dispersion, wear criterion, tools sharpening

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.437

1516 Poprawa jakości narzędzi skrawających poprzez obróbkę wykończeniową * Improving quality of cutting tools by finishing - Robert Wójcik

STRESZCZENIE: Obróbka wykończeniowa narzędzi skrawających, wykrawających oraz formujących może wydłużyć ich żywotność nawet kilkukrotnie. Docieranie w polerkach DF firmy OTEC umacnia krawędź oraz zmniejsza tarcie podczas pracy. Przygotowanie narzędzi przed powlekaniem i wypolerowanie nałożonej powłoki PVD/CVD może znacząco zwiększyć ilość materiału wybieranego przez narzędzie.

SŁOWA KLUCZOWE: obróbka DF, polerowanie PVD, polerowanie narzędzi, zaokrąglanie krawędzi skrawających, współczynnik K

ABSTRACT: Finishing cutting, stamping and forming tools can increase lifespan even several times. DF treatement strengthens cutting edges and reduces friction during operation. Preparation tools before and polishing after coatings PVD / CVD can increase several times the amount of milled material.

KEYWORDS: drag finish, PVD polishing, polishing cutting tools, rounding cutting edges, K factor

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.438

1518 Analiza zużycia płytek wymiennych przy szybkościowym frezowaniu żeliwa szarego frezami czołowymi * Analysis of the inserts wears when high speed milling of the cast iron with face mills - Eugene Feldshtein, Pavel Serenkov, Roland Mrugalski

STRESZCZENIE: Przedstawiono wyniki badań rozkładów prawdopodobieństwa zużycia powierzchni roboczych płytek wymiennych z węglika spiekanego przy frezowaniu szybkościowym elementów z żeliwa szarego GG25. Ustalono, że w przypadkach, gdy na kształtowanie zużycia wpływają przeważnie stabilne procesy zużywania, rozrzuty wartości zużycia najdokładniej opisuje się rozkładem normalnym lub rozkładami, dość do niego bliskimi. W przypadkach, gdy na kształtowanie zużycia wpływają przypadkowe jednostkowe czynniki, bardziej uzasadnionym jest zastosowanie rozkładu Chi-kwadrat Pearsona lub rozkładu wykładniczego. Największy poziom prawdopodobieństwa miedzy rozkładem empirycznym i teoretycznym wartości zużycia ujawnił test zgodności Chi kwadrat obliczony dla strefy naroża.

SŁOWA KLUCZOWE: frezowanie czołowe szybkościowe, żeliwo szare, płytki wymienne, zużycie, prawidłowości statystyczne

ABSTRACT: The results of the study of distribution laws for the wear of work surfaces of the carbide inserts when high-speed milling of parts of cast iron GG25 are presented. In cases when advantageously stable wear processes affect the formation of the wear areas, wear values distribution is most closely described by a normal distribution law or laws that are sufficiently close to it. In cases when random single effects influence on the wear formation, more reasonable is the application of Pearson distribution law or an exponential law. The highest consent level between the empirical and theoretical distribution laws was calculated for a chi square test for the nose wear.

KEYWORDS: high speed face milling, cast iron, inserts, wear, statistical regularities

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.439

1520 Analiza sztywności frezu trzpieniowego * The analysis of end mill cutter stiffness - Jan Burek, Łukasz Żyłka, Marcin Płodzień, Artur Szajna

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono analityczne, numeryczne oraz doświadczalne metody oceny sztywności frezu trzpieniowego walcowo-czołowego. Porównano wyniki obliczeń z wynikami badań doświadczalnych.

SŁOWA KLUCZOWE: frez, sztywność, MES

ABSTRACT: The article presents the analytical, numerical and experimental methods of determination the stiffness of the end mill cutter. There were compared the results of calculation with the experimental results.

KEYWORDS: milling cutter, stiffness, FEM

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.440

1522 Toczenie wykończeniowe stopu Inconel 718 z zastosowaniem wysokiego ciśnienia cieczy chłodząco-smarującej * Finish turning of Inconel 718 alloy with the use of high pressure cooling - Piotr Laskowski, Krzysztof Krupa, Jan Sieniawski, Witold Habrat

STRESZCZENIE: Artykuł zawiera wyniki badań toczenia wykończeniowego stopu Inconel 718 z zastosowaniem wysokociśnieniowego chłodzenia. Przedstawiono wyniki badań w zakresie zużycia ostrza skrawającego oraz procesu formowania i łamania wióra.

SŁOWA KLUCZOWE: obróbka skrawaniem, Inconel 718, wysokie ciśnienie cieczy chłodząco-smarującej

ABSTRACT: The paper contains the results of the finish turning of Inconel 718 alloy with high pressure cooling. The results of research in the field of the wear of a cutting tool and the processes of forming and chip-breaking were presented.

KEYWORDS: machining, Inconel 718 alloy, high pressure coolant

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.441

1524 Uproszczony dwuwymiarowy model ugięć cienkiej ścianki wywołanych siłą odporową od frezu * Simplified two-dimensional model of thin wall deflections caused by the reaction force from mill - Andrzej Kawalec, Marcin Płodzień

STRESZCZENIE: W artykule omówiono zagadnienie numerycznego modelowania ugięć cienkiej ścianki półwyrobu kształtowanego w procesie frezowania frezem walcowym. Opracowany model obliczeniowy jest dwuwymiarowy i uwzględnia zjawiska przenoszenia nacisków w obszarze styku między frezem a obrabianą ścianką. Do obliczenia przemieszczeń, odkształceń oraz naprężeń zastosowano metodę elementów skończonych.

SŁOWA KLUCZOWE: frezowanie cienkiej ścianki, metoda elementów skończonych, modelowanie styku, przemieszczenia, odkształcenia i naprężenia

ABSTRACT: In the paper there is described the problem of numerical modeling of deflections of thin wall in the process of milling using plain milling cutter. Developed numerical model is two-dimensional and takes into consideration the distribution of pressure phenomena between the milling cutter and manufactured wall. For computing displacements, strains and stresses the finite element method was used.

KEYWORDS: milling of thin wall, finite element method, contact modeling, displacements, strains and stresses

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.442

1526 Dokładność wymiarowo-kształtowa i struktura geometryczna powierzchni boków kół zębatych gładzonych metodą Fässlera i Red Ringa * The dimensional and shape accuracy and surface topography of tooth gear sides after honing by Fässler and Red Ring methods - Paweł Pawlus, Jacek Michalski

STRESZCZENIE: Zamieszczono analizę dokładności wykonania kół zębatych walcowych obrobionych frezowaniem, szlifowaniem, a następnie gładzeniem, według metod Fässlera i Red Ringa. Analizowano uzyskaną topografię boków zębów na podstawie wartości parametrów powierzchni, funkcji autokorelacji, widmowej gęstości mocy i ich wykresów kątowych oraz innych funkcji powierzchni.

SŁOWA KLUCZOWE: obróbka wykończeniowa gładzeniem, dokładność wykonania kół zębatych, topografia powierzchni boków zębów

ABSTRACT: Analysis of the accuracy of cylindrical gears machined by milling, grinding and honing, according to the Fässler or Red Ring methods is given. The resulting topography of the tooth flanks on the basis of surface characteristics, autocorrelation functions, power spectral density and the angular charts and other surface features is also analyzed.

KEYWORDS: honing, precision of the gears, surface topography of the tooth flanks

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.443

1528 Technologia obróbki tulei cylindrowych gładzeniem plateau i ślizgowym osełkami z warstwą diamentową * Plateau and slide honing of cylinder liners using diamond sticks - Paweł Pawlus, Jacek Michalski

STRESZCZENIE: Zamieszczono analizę powierzchni wewnętrznej tulei cylindrowych po gładzeniu o topografii plateau (płaskowierzchołkowej) i ślizgowej, silników o zapłonie samoczynnym i pojemności 13 dm3. Silniki z tymi tulejami cylindrowymi spełniały wymagania norm czystości spalin EURO 5 oraz EURO 6. Gładzenie przeprowadzono w maszynie dwu- i trzywrzecionowej z zastosowaniem kilku zabiegów. Tuleje cylindrowe obrabiano odmiennymi osełkami z warstwą diamentową z odpowiednimi nastawami procesu.

SŁOWA KLUCZOWE: tuleje cylindrowe, gładzenie, topografia plateau i ślizgowa, osełki z warstwą diamentową

ABSTRACT: The analysis of micro-geometry of inner surface of cylinder liner after plateau and slide honing from compression-ignition engines and a capacity of 13 dm3 is given. Engines of the cylinder liners meet the requirements of exhaust emission EURO 5 and EURO 6. Honing was performed in two spindle and three spindle machines using several treatments. Cylinder liners were treated using different diamond sticks with the appropriate settings of the process.

KEYWORDS: cylinder liners, honing, plateau and slide topography, diamond sticks

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.444

1530 Właściwości eksploatacyjne ściernic ceramicznych z ziaren ściernych cBN o zróżnicowanej budowie * Exploitive properties of ceramic grinding wheels with cBN abrasive grains of differential construction - Andrzej Gołąbczak, Tomasz Pobol, Daniela Herman, Ryszard Dębkowski

STRESZCZENIE: Przedmiotem badań były dwa rodzaje ceramicznych ściernic do szlifowania otworów, różniące się odmianą zastosowanego ścierniwa: GE cBN550 i GE cBN100. Badania eksploatacyjne ściernic prowadzono metodą szlifowania wgłębnego otworów pierścieni łożyskowych. Oceniano chropowatość powierzchni otworów oraz objętość zeszlifowanego materiału uzyskane przy zastosowaniu różnych prędkości posuwu promieniowego ściernicy. W zakresie przyjętych warunków procesu szlifowania stwierdzono, że wskaźniki eksploatacyjne badanych ściernic mają zbliżone wartości.

SŁOWA KLUCZOWE: polikrystaliczne ziarna ścierne cBN, spoiwo szklanokrystaliczne, szlifowanie wgłębne otworów

ABSTRACT: The subject of research was two kinds of ceramic grinding wheels for machining of holes made of different kind of applied abrasive grains: GE cBN550 and GE cBN100. Operational properties of grinding wheels have been carried out using internal grinding method of holes of bearing rings. In the article the roughness parameters of holes and volume of machined material achieved in different speed of radial feed of grinding wheel has been depicted. It has been ascertained, that in range of applied conditions of grinding process, operational properties of investigated grinding wheels have had very similar values.

KEYWORDS: polycrystalline cBN grains, glass crystalline binder, internal grinding, machining

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.445

1532 Ocena wytrzymałości mechanicznej kompozytów ściernych z mikrokrystalicznego tlenku glinu zbrojonych wiskerami z wykorzystaniem analizy statystycznej Weibulla * Assesment of the mechanical strength of microcrystalline aluminium oxde abrasive composites reinforced with whiskers using Weibull statistical analysis - Daniela Herman, Karolina Kminikowska

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono wyniki badań wytrzymałości na rozciąganie kształtek ściernych wykonanych z ziarna ściernego SG™ ze spoiwem szklanokrystalicznym, zbrojonych dodatkowo fazą wiskerową. Badane próbki charakteryzowały się różnym udziałem objętościowym wygenerowanych wiskerów. Kompozycje, dla których uzyskano najwyższą wytrzymałość na rozciąganie, zostały poddane dalszym badaniom właściwości mechanicznych z wykorzystaniem analizy statystycznej Weibulla.

SŁOWA KLUCZOWE: krystaliczny tlenek glinu, wiskery, spoiwo szklanokrystaliczne

ABSTRACT: This paper presents the results of tests of the mechanical tensile strength of the ceramic grinding wheels made from SG™ abrasive grains and a glass-ceramic binder containing a whisker phase. The samples are characterised by diversified volume fractions of whiskers generated. Those compositions for which the highest tensile strength was obtained underwent further tests of mechanical properties using the Weibull statistical analysis.

KEYWORDS: microcrystalline aluminium oxide, whiskers, glass-ceramic binder

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.10.446

Z działalności CIRP

1274 Poprawa jakości warstwy wierzchniej dzięki chłodzeniu kriogenicznemu - Krzysztof Jemielniak

STRESZCZENIE: Najważniejszą korzyścią, jaką przynosi chłodzenie ciekłym azotem (LN2 – od liquid nitrogen) przy obróbce skrawaniem, jest poprawa jakości warstwy wierzchniej obrobionego przedmiotu. Liczne współczesne badania prowadzone na wielu materiałach konsekwentnie wykazały poprawę mikrostruktury i przemian fazowych, utwardzenie na powierzchni i pod nią oraz tworzenie warstwy silnie odkształconej plastycznie, w której występują resztkowe naprężenia ściskające. Badania te zostały obszernie omówione w cytowanym artykule (patrz: literatura), tu przedstawiano jedynie przykładowe wyniki.

* Artykuły recenzowane

Spis reklam

4metal.pl 1296
GF Machining Solutions II okł.
Igus 1273
Iscar IV okł.
KTR 1257
Kyocera Unimerco Tooling 1269
Makino 1255
metale.org 1284
Mitsubishi Materials 1259
Renishaw 1285
Romatex 1253
Schunk 1265
Smart Solutions 1281
Targi EuroBlech, Hanower wkł.
Targi Innoform, Bydgoszcz 1237
Targi TIMTOS, Tajpej 1243
Technar 1233
Walter I okł., 1261
Zalco 1300
Strona główna Październik 2016

Mechanik nr 10/2016

Październik 2016

Zamów NEWSLETTER

Nasze propozycje

Metrologia geometryczna powierzchni technologicznych. Zarysy kształtu – Falistość – Mikro- i nanochropowatość.
Stanisław Adamczak

Metrologia geometryczna powierzchni technologicznych. Zarysy kształtu – Falistość – Mikro- i nanochropowatość.

Wydawnictwo Naukowe PWN

"Metrologia geometryczna powierzchni technologicznych" to kompendium poświęcone tematyce pomiarów i analizy...

Układy dynamiczne w modelowaniu procesów przyrodniczych, społecznych, technologicznych
Jacek Banasiak, Katarzyna Szymańska-Dębowska

Układy dynamiczne w modelowaniu procesów przyrodniczych, społecznych, technologicznych

Wydawnictwo Naukowe PWN

"Układy dynamiczne" to podręcznik związany z analizą układów dynamicznych, którą można zastosować w różnych...

Matematyczny wszechświat. Od Pitagorasa do Plancka
Joel L. Schiff (Tłum.: W. Sikorski)

Matematyczny wszechświat. Od Pitagorasa do Plancka

Wydawnictwo Naukowe PWN

"Matematyczny wszechświat" to wciągająca opowieść, która odkrywa przed czytelnikami prawa matematyczne...

Tarcie i smarowanie w procesach kształtowania blach
Tomasz Trzepieciński

Tarcie i smarowanie w procesach kształtowania blach

Wydawnictwo Naukowe PWN

W książce Tarcie i smarowanie w procesach kształtowania blach przedstawiono specyfikę zjawiska tarcia...

Nasi partnerzy