Hierarchiczny układ twardości materiałów supertwardych stosowanych na ostrza skrawające *

STRESZCZENIE: Przedstawiono obecne poglądy na temat supertwardości materiałów narzędziowych. Ze względu na tendencje rozwoju objętościowych i powłokowych materiałów na ostrza skrawające zaproponowano nowe kryterium supertwardości. Na tej podstawie zbudowano hierarchiczny układ twardości materiałów supertwardych.

SŁOWA KLUCZOWE: materiały supertwarde, stiszowit, narzędzia skrawające, hierarchiczny układ twardości

ABSTRACT: In the paper are presented the review of hitherto opinions on superhardness of tool materials. In consideration of development trends in the range of bulk and coating materials on cutting edges, a new criterion of superhardness are proposed. Taking above into account, the hierarchical system of hardness for superhard materials are created.

KEYWORDS: superhard materials, cutting edges

BIBLIOGRAFIA / BIBLIOGRAPHY:

• Badzian A.R. „Superhard material comparable in hardness to diamond”. Appl. Phys. Lett. 53 (1988): p. 2495.
• Burakowski T. „Rozważania o synergizmie w inżynierii powierzchni”. Radom: Wyd. Pol. Radomskiej, 2004.
• Ciszewski B., Przetakiewicz W. „Nowoczesne materiały w technice”. Warszawa: Wyd. Bellona, 1993.
• Dobrzański L. „Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo”. Gliwice–Warszawa: WNT, 2002.
• Holleck H. „Binäre und tenäre Carbid- und Nitridsysteme der Übergangsmetalle”. Berlin–Stuttgart: 1984.
• Karczemska A., Szurgot M., Kozanecki M.I., Szynkowska M.I., Ralchenko V., Danilenko V.V., Louda P., Mitura S. „Extraterrestrial, terrestrial and laboratory diamonds – Differences and similarities”. Diamond and Related Materials. Vol. 17, No. 7÷10 (2008): p. 1179.
• Khrushhov M., Babichev M. „Abrazivnoe iznashivanie”. Moskva: 1970.
• Kupczyk M.J. „Inżynieria powierzchni. Narzędzia skrawające”. Poznań: Wyd. Politechniki Poznańskiej, 2015.
• Kupczyk M. „Rozważania nad kryterium supertwardości materiałów narzędziowych”. ZN Budowa Maszyn i Zarządzanie Produkcją. Nr 10 (2009): s. 41÷48.
• Kupczyk M.J. „Hierarchiczny układ materiałów supertwardych”. Pat-1447, PL 396287-A1, 2011.
• Kupczyk M. „Jakość technologiczna i użytkowa ostrzy skrawających z powłokami przeciwzużyciowymi”. Poznań: Wyd. Politechniki Poznańskiej 1997.
• Leger J.M., Haines J., Szmidt M., Petitet J.P., Pereira A.S. „Discovery of the hardest known oxide”. Nature. 383 (1996): p. 401.
• Nishiyama N., Seike S, Hamaguchi T., Irifune T., Matsushita M., Takahashi M., Ohfuji H., Kono Y. „Synthesis of nanocrystalline bulk SiO₂ stishovite with very high toughness”. Scripta Materialia. Vol. 67, No. 12 (2012): p. 955÷958.
• Novikov L.W. „Sinteticheskie sverkhtviordye materialy”. Kijev: Naukova Dumka 1986.
• Olszyna A. „Ceramika supertwarda”. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2001.
• Stishov S.M., Popov V. „Novaja plotnaja modifikacija kremnezjoma”. Geokhimja. Vol. 10 (1961): p. 837.
• Trębiński R. „Teoretyczne podstawy projektowania układów wybuchowych do dynamicznej syntezy materiałów supertwardych”. Biuletyn WAT. Warszawa: 1992.
• Vereshhaka A.S., Tretjakov I.P. „Rezhushhie instrumenty s iznosostojjkimi pokrytijami”. Mashinostroenie. Moskva: 1986.
• Wysiecki M. „Nowoczesne materiały narzędziowe”. Warszawa: WNT, 1997.

DOI: http://dx.doi.org/10.17814/mechanik.2016.8-9.232