Zawartość miesięcznika nr 01/2014

Przedstawiono przykłady popularnych tworzyw sztucznych i omówiono wybrane aspekty ich skrawalności. Zamieszczono przykładowe wyniki badań nagniatania tocznego tworzyw sztucznych i omówiono je w aspekcie możliwości poprawy struktury geometrycznej warstwy wierzchniej.

SŁOWA KLUCZOWE: tworzywa sztuczne, polimery, nagniatanie toczne, struktura geometryczna, warstwa wierzchnia

Na podstawie literatury przedstawiono wybrane metody osadzania powierzchniowego, takie jak: litografia, fizyczne osadzanie z fazy gazowej (PVD – Physical Vapor Deposition), chemiczne osadzanie z fazy gazowej (CVD – Chemical Vapor Deposition), osadzanie elektrochemiczne oraz metody wspomagane laserem, np. bezprądowe osadzanie chemiczne wspomagane laserowo (LEEP – Laser-Enhanced Electroless Plating) i chemiczne osadzanie z fazy gazowej wspomagane wiązką laserową (LCVD – Laser Chemical Vapor Deposition).

SŁOWA KLUCZOWE: osadzanie elektrochemiczne, osadzanie wspomagane laserem, litografia, osadzanie warstwowe

Przedstawiono wyniki badań termodynamicznych i mikroskopowych stopów Bi-Cu-Ni-Sn-Ti. Aktywność bizmutu w ciekłych, rozcieńczonych stopach w temperaturze 1373 K wyznaczono metodą równowagowego nasycania. Współczynnik aktywności bizmutu opisano równaniem Wagnera. Metodą najmniejszych kwadratów wyznaczono wartości parametrów oddziaływania poszczególnych składników stopu na aktywność bizmutu. Badania mikroskopowe i analizę składu fazowego stopów przeprowadzono metodą SEM/EDS. Analiza morfologii składników fazowych potwierdza wyniki badań termodynamicznych. Stwierdzono na ich podstawie, że cyna, nikiel i tytan podwyższają aktywność bizmutu.

SŁOWA KLUCZOWE: stopy Bi-Cu-Ni-Sn-Ti, mikrostruktura, aktywność bizmutu, parametry oddziaływania

Przedstawiono wymagania stawiane napędom wykorzystywanym przede wszystkim w maszynach i urządzeniach technologicznych. Zdefiniowano pięć najważniejszych cech eksploatacyjnych, pozwalających na porównywanie różnych napędów. Zaproponowano definicję napędu mechatronicznego, przyjmując za główne kryterium jego funkcjonalność. Dokonano podziału napędów według kilku odmiennych kryteriów.

SŁOWA KLUCZOWE: napęd, silnik, mechatronika, sterowanie

Omówiono innowacje programowo-techniczne w obrabiarkach zaprezentowane na EMO 2013: CELOS – oprogramowanie wspomagające proces wytwarzania; monitorowanie obrabiarek za pomocą urządzeń mobilnych; układy nadzorowania stanu obrabiarki i procesu skrawania oraz układy wykrywania kolizji.

SŁOWA KLUCZOWE: EMO 2013, monitorowanie i nadzorowanie obrabiarek CNC, wykrywanie kolizji

Mechanizmy śrubowo-toczne są powszechnie stosowane w układach napędów i pozycjonowania. Najważniejsze wymagania dotyczą wysokiej dokładności skoku, ponieważ od tego zależy dokładność pozycjonowania przemieszczanych elementów. Poprzez dobór zarysu śruby i nakrętki oraz naprężeń wstępnych dąży się do zapewnienia wysokiej sztywności przekładni i powtarzalności pozycjonowania. W celu zmniejszenia niedokładności pozycjonowania stosuje się mechanizmy śrubowo-toczne z układem chłodzenia. Trudnym zadaniem jest minimalizacja odchyłek skoku wytwarzanych śrub o dużej długości. Główną przyczyną niedokładności szlifowanych powierzchni śrubowych są odkształcenia cieplne układu technologicznego podczas obróbki. Przeprowadzono analizę rozkładu temperatur w szlifowanych śrubach dla zewnętrznych, poruszających się źródeł ciepła o zmiennej wydajności i w zmiennych warunkach chłodzenia. Wyznaczono wpływ przyrostu temperatur na odkształcenia cieplne przedmiotu i szlifierki. Opracowano podstawy minimalizacji niedokładności szlifowania oraz wyznaczono strategię kompensowania pozostałych przyczyn niedokładności.

SŁOWA KLUCZOWE: proces szlifowania, szlifowanie długich powierzchni śrubowych, minimalizacja odkształceń cieplnych, kompensacja odchyłek położenia ściernicy i przedmiotu

Technologia impulsu elektromagnetycznego (EMPT) jest metodą bezdotykową służącą do zmiany kształtu, cięcia oraz łączenia materiałów przewodzących prąd elektryczny. Zaprezentowano mechanizm działania tej metody oraz wybrane podzespoły urządzenia. Omówiono przykłady kształtowania, cięcia i łączenia elementów. Ze względu na niskie koszty procesu, osiąganie zakładanych efektów technicznych, wysoką wydajność i możliwość automatyzacji, urządzenia EMPT stosowane są m.in. przez wiodących producentów z branży motoryzacyjnej.

SŁOWA KLUCZOWE: obróbka za pomocą impulsu elektromagnetycznego, bezdotykowe spawanie, łączenie, cięcie

Opisano rozwiązanie nowego narzędzia do nagniatania powierzchni przestrzennych złożonych na centrach obróbkowych. Opracowana konstrukcja zasilana jest cieczą chłodząco-smarującą z wrzeciona obrabiarki. Za utrzymanie stałych warunków pracy odpowiedzialny jest wewnętrzny, mikrohydrauliczny układ sterowania. Podano zalety opracowanego narzędzia.

SŁOWA KLUCZOWE: nagniatanie, powierzchnie przestrzenne złożone, narzędzia do nagniatania, obrabiarki CNC

Scharakteryzowano parametry nastawne wtryskarki oraz procesu wtrysku. Wskazano parametry określające stan tworzywa w formie wtryskowej: temperaturę i ciśnienie tworzywa oraz szybkość płynięcia stopu. Podkreślono współzależność tych parametrów oraz wpływ cech konstrukcyjnych formy. Wskazano wpływ parametrów nastawnych na końcowe, użytkowe właściwości wyprasek.

SŁOWA KLUCZOWE: wtrysk, parametry, właściwości użytkowe, wypraski