Szacowanie niepewności pomiaru w budowie maszyn. Dyskusja budżetu niepewności *
Evaluation of measurement uncertainty in mechanical engineering. Discussion of uncertainty budget
Mechanik nr 12/2016 - Metrologia techniczna
STRESZCZENIE: Omówiono elementy budżetu niepewności pomiaru. Wskazano źródła informacji o składowych niepewności i powody utożsamiania granicznego błędu dopuszczalnego wskazań z niepewnością pomiaru. Wyjaśniono szczegółowo pochodzenie współczynników umożliwiających przeliczanie przedziału możliwych błędów na odchylenie standardowe składowej niepewności pomiaru związanej z tym błędem.
SŁOWA KLUCZOWE: niepewność pomiaru, rozkład prawdopodobieństwa, wariancja, budżet niepewności
ABSTRACT: Components of the uncertainty budget are discussed. The sources of information on component uncertainties are pointed out. Reasons for identifying the maximum permissible error of indication with measurement uncertainty are explained. The origins of coefficients enabling calculation of standard uncertainty from the possible range of errors are explained in detail.
KEYWORDS: measurement uncertainty, probability distribution, variance, uncertainty budget
BIBLIOGRAFIA / BIBLIOGRAPHY:
- Jakubiec W., Płowucha W., Rosner P. „Szacowanie niepewności pomiaru w budowie maszyn. Budżet niepewności”. Mechanik. Nr 12 (2016).
- PN-EN ISO 14253-2:2011 Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Kontrola wyrobów i wyposażenia pomiarowego za pomocą pomiarów. Część 2: Wytyczne szacowania niepewności pomiarów w GPS, przy wzorcowaniu wyposażenia pomiarowego i sprawdzaniu wyrobów.
- PN-82/M-53200 Narzędzia pomiarowe. Przyrządy mikrometryczne. Wymagania (zgodna z ISO 3611:1978 Micrometer calipers for external measurement; zastąpiona przez PN-EN ISO 3611:2010).
- Dziennik Urzędowy Miar i Probiernictwa nr 12/96.
- PN-EN ISO 14978:2007 Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Pojęcia ogólne i wymagania dotyczące sprzętu pomiarowego do GPS.
- PN-EN ISO 3650:2000P Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Wzorce długości. Płytki wzorcowe.
- ISO 1938 Geometrical product specifications (GPS). Dimensional tolerancing. Limit gauges and gauging of linear size.
- PN-EN ISO 3611:2010 Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Przyrządy pomiarowe. Mikrometry zewnętrzne. Charakterystyki konstrukcyjne i metrologiczne.
- Dziennik Urzędowy Miar i Probiernictwa nr 6/96.
- JCGM 100:2008 (GUM 1995 with minor corrections) Evaluation of measurement data. Guide to the expression of uncertainty in measurement.
- JCGM 101:2008 Evaluation of measurement data. Supplement 1 to the “Guide to the expression of uncertainty in measurement”. Propagation of distributions using a Monte Carlo method.
