Zawartość miesięcznika nr 10/2017

STRESZCZENIE: Przeprowadzono dwa mechaniczne procesy modyfikacji warstwy wierzchniej (WW) stali narzędziowej Vanadis 8: szlifowanie oraz toczenie na twardo. Stal ta klasyfikowana jest jako wysokostopowa stal narzędziowa otrzymywana technologią metalurgii proszków (P/M). Obróbkę cieplną przeprowadzono w piecu próżniowym z hartowaniem w gazie aż do uzyskania twardości 64 ±1 HRC. Porównano struktury geometryczne powierzchni, mikrostrukturę, poziom naprężeń szczątkowych oraz zużycie ścierne WW uzyskane w wyniku tych procesów.

SŁOWA KLUCZOWE: stal narzędziowa, szlifowanie, toczenie na twardo, struktura geometryczna powierzchni, mikrostruktura

ABSTRACT: Two mechanical processes of surface layer (SL) modification were performed on Vanadis 8 tool steel: grinding (G) and hard turning (HT). This steel is classified as powder metallurgy (P/M) high-alloyed tool steel. Heat treatment was carried out in vacuum furnaces with gas quenching until hardness of 64 ±1 HRC was achieved. Surface geometrical structures (SGS), microstructures, residual stress levels and wear resistance of SL resulting in these processes were compared.

KEYWORDS: tool steel, grinding, hard turning, surface geometrical structure, microstructure

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.129

STRESZCZENIE: Przedstawiono możliwości oceny stanu struktury geometrycznej powierzchni ukształtowanej za pomocą toczenia z wykorzystaniem poszczególnych grup parametrów oraz wybranych funkcji SGP. Analizie poddano powierzchnie uzyskane z zastosowaniem różnych wartości posuwu.

SŁOWA KLUCZOWE: struktura geometryczna powierzchni, trójwymiarowe parametry struktury geometrycznej powierzchni

ABSTRACT: The paper presents methods of evaluating the surface texture machined by turning using individual groups of parameters and selected SGP functions. Surface parameters obtained using different feed rates were analyzed.

KEYWORDS: surface texture, 3D surface texture parameters

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.143

STRESZCZENIE: Przedstawiono metodykę oceny kształtu i rozwinięcia powierzchni wierzchołków nierówności powierzchni po procesie szlifowania. Do wyznaczenia pól rozwinięcia powierzchni wierzchołków zastosowano 2 różne metody obliczeniowe – w obu przypadkach otrzymano zbliżone wyniki.

SŁOWA KLUCZOWE: SGP, chropowatość, szlifowanie

ABSTRACT: In the publication an evaluation of the develop of shape of the vertex surface of the roughness after the process of grinding was presented. Two different computational methods were used to determine the development of the vertex of surface area for which similar results were obtained.

KEYWORDS: stereometric structure of the surface, roughness, grinding

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.144

STRESZCZENIE: Oszacowano niepewność pomiaru zarysu okrągłości za pomocą przyrządu Talyrond 73 poprzez analizę źródeł błędów pomiarowych, takich jak szum pomiarowy, pełzanie sygnału, promieniowy błąd wrzeciona, powtarzalność, błąd wzmocnienia czujnika i niepewność wzorców. Zmierzono: rolkę łożyskową, wzorzec w postaci szklanej półkuli i walec ze ścięciem.

SŁOWA KLUCZOWE: zarys okrągłości, niepewność pomiarowa

ABSTRACT: The paper presents the estimation of uncertainty of roundness measurement using the Talyrond 73 by analyzing the sources of measurement errors such as measuring noise, signal drift, radial spindle error, repeatability, sensor gain error and uncertainty of measurement standards. The study included the following measurements: roller bearing, glass hemisphere and flick standard.

KEYWORDS: roundness profile, uncertainty

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.145

STRESZCZENIE: Przedstawiono wybrane wyniki badań morfologii i struktury geometrycznej powierzchni po elektroerozyjnym szlifowaniu (AEDG) i polerowaniu wykończeniowym próbek z trudno obrabialnych stopów, stosowanych w przemyśle lotniczym. Ustalono parametry procesów obróbki oraz dokonano oceny struktury geometrycznej powierzchni metodą profilografowania 3D po każdym etapie obróbki. Morfologię powierzchni oceniono na podstawie obrazów mikroskopowych.

SŁOWA KLUCZOWE: materiały trudno obrabialne, szlifowanie elektroerozyjne AEDG, polerowanie, struktura geometryczna powierzchni, morfologia powierzchni

ABSTRACT: In the article selected investigation results of surface morphology and geometrical structure after abrasive electro-discharge grinding (AEDG) and final polishing of samples made of hard machinable alloys used in aerospace industry has been presented. The machining parameters of samples have been determined and their surface geometrical structures after each stage of machining using 3D profiling have been estimated. Surface texture of samples has been assessed basing on microscope images.

KEYWORDS: hard machinable materials, abrasive electrodischarge grinding (AEDG), polishing, surface geometrical structure, surface texture

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.146

STRESZCZENIE: Przestawiono możliwości zastosowania różnych metod pomiaru do oceny wymiarowo-kształtowej i stereometrii powierzchni radiatora frezowanego za pomocą mikrofrezu precyzyjnego VHM z powłoką DLC.

SŁOWA KLUCZOWE: frezowanie, dokładność wymiarowo-kształtowa, stereometria powierzchni, pomiary optyczne, koherentna korelacyjna interferometria

ABSTRACT: The paper presents the possibilites of aplication the individual measurement methods for evaluation of the dimensional-shape accuracy and surface stereometry of the radiator milled with precision VHM with DLC coating.

KEYWORDS: milling, dimensional-shape accuracy, surface texture, optical measurements, coherence correlation interferometry

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.147

STRESZCZENIE: Przedstawiono charakterystyki topografii stref kontaktu w połączeniach stykowych powierzchni kształtowanych w procesie szlifowania.

SŁOWA KLUCZOWE: SGP, szlifowanie, połączenia stykowe

ABSTRACT: In the publication a topographic characteristics of the contact zones in the contact joints for the surfaces formed in the grinding process was presented.

KEYWORDS: stereometric structure of the surface, grinding, contact joints

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.148

STRESZCZENIE: Przedstawiono właściwości materiałów supertwardych, takich jak diament i regularny azotek boru, oraz ich zastosowanie na ostrza skrawające. Omówiono przykłady narzędzi z ostrzami z tych materiałów oraz wskazano na efektywność technologiczną i ekonomiczną wykorzystania tych narzędzi. Pierwsza część artykułu dotyczy materiałów i narzędzi z ostrzami diamentowymi, a druga – z ostrzami z regularnego azotku boru.

SŁOWA KLUCZOWE: diament, azotek boru, narzędzia, skrawanie

ABSTRACT: The properties of super-hard materials such as diamond and regular boron nitride, and their application on cutting blades. Discussed are examples of blade tools from these materials in the aspects of production process efficiency and economical advantages gained by using these tools. The first part of the article deals with materials and tools with diamond blades and the other – with the blades of a regular boron nitride.

KEYWORDS: diamond, boron nitride, tools, cutting

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.120

STRESZCZENIE: Przedstawiono fragmenty badań właściwości technologicznych i eksploatacyjnych ostrzy skrawających wykonanych z konwencjonalnej i spiekanej stali szybkotnącej o podobnym składzie chemicznym. Badania miały charakter porównawczy i dotyczyły m.in. oceny składu chemicznego, twardości struktury i trwałości podczas skrawania stali do ulepszania.

SŁOWA KLUCZOWE: ostrza skrawające, stal szybkotnąca, właściwości technologiczne i eksploatacyjne

ABSTRACT: Selected fragments of investigations of technological and functional properties of cutting edges made of conventional and sintered high speed steel with similar chemical composition are presented. Investigations of technological and functional properties have comparative character and concern among other things estimation of chemical composition, hardness, structure and durability during toughening steel machining.

KEYWORDS: cutting edges, high-speed steel, technological and functional properties

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.121

STRESZCZENIE: W trakcie budowy systemu opartego na metodach wizyjnych najważniejszy jest dobór oświetlenia. Prawidłowo ustawione upraszcza analizę zdjęć. Opracowano prototyp systemu wykrywania obszaru starcia powierzchni przyłożenia noży tokarskich, ukazującego różnice pomiędzy kolejnymi zdjęciami tego samego ostrza oświetlonego z różnych kierunków.

SŁOWA KLUCZOWE: diagnostyka stanu narzędzia, skrawanie, metody wizyjne

ABSTRACT: In developing a vision-based system, the most important thing is choosing the lighting. Properly set up simplifies image analysis. The prototype of the system for detecting wear of flank face, which detects the differences between successive images of the same tool illuminated from different directions, has been developed.

KEYWORDS: tool condition monitoring, cutting, machine vision

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.122

STRESZCZENIE: Przedstawiono projekt innowacyjnego mechanizmu otwierania tulei zaciskowej tokarki. W zaproponowanym rozwiązaniu tuleja jest wkręcona we wrzeciono w sposób uniemożliwiający wzajemne przesuwanie się tych elementów. Dzięki takiemu zamocowaniu otwieranie i zamykanie tulei nie powoduje jej wzdłużnego ruchu względem obrabianego materiału, co zapewnia wysoką dokładność i powtarzalność mocowania obrabianego przedmiotu.

SŁOWA KLUCZOWE: tuleja zaciskowa, projekt, tokarka, wrzeciono

ABSTRACT: Presented is an innovative lathe collet opener mechanism design. In the proposed solution collet is screwed into the spindle to prevent mutual sliding of these elements. By such attachment the opening and closing of the collet does not cause any longitudinal movement of the workpiece which enhances the accuracy and repeatability of the workpiece clamping.

KEYWORDS: collet, design, lathe, spindle

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.123

STRESZCZENIE: Przedstawiono wyniki badań dotyczące oceny zdolności skrawnej ściernic supertwardych po elektroerozyjnym obciąganiu elektrodą wirującą. Do oceny zdolności skrawnej ściernic posłużono się metodą szlifowania wzorca zewnętrznego, która umożliwiła określenie temperatury i wydajności względnej szlifowania.

SŁOWA KLUCZOWE: ściernice supertwarde, obciąganie elektroerozyjne, zdolności skrawne, temperatura szlifowania, wydajność względna szlifowania

ABSTRACT: In the paper investigation results concerning assessment of cutting abilities of super hard grinding wheels shaping after electro-discharge dressing process using rotating tool electrodes have been presented. For assessment of cutting abilities of grinding wheels the method of grinding of outer standard has been applied. Basing on this method the temperature and relative grinding efficiency have been determined.

KEYWORDS: super hard grinding wheels, electro-discharge dressing, cutting abilities, grinding temperature, relative grinding efficiency

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.130

STRESZCZENIE: Opisano formy zużycia oraz trwałość folii ściernych do mikrowygładzania, wytwarzanych metodą elektrostatyczną. Przedstawiono wyniki badań procesu mikrowygładzania z zastosowaniem folii ściernej o nominalnej wielkości ziaren 15 μm. Badania z wykorzystaniem mikroskopu skaningowego pozwoliły na ocenę: wykruszeń ziaren na powierzchni folii, form zalepień oraz postaci mikrowiórów, w tym wiórów kulistych, których obecność jest związana z występującą sublokalnie wysoką temperaturą w strefie obróbki.

SŁOWA KLUCZOWE: mikrowygładzanie, folia ścierna, żużycie narzędzia, wióry kuliste

ABSTRACT: The paper analyzes the wear and durability of abrasive films designed for microsmoothing produced by electrostatic method. In order to carry out tool wear studies, a microgrinding process was performed using an abrasive film with a nominal grain size of 15 μm. The next step was the study, using scanning microscope. Crushed grains were observed on the surface of the foil, overflows, and extremely high temperatures in the treatment zone, above 1400°C, which resulted in the formation of spherical chips.

KEYWORDS: microfinishing, abrasive film, tool wear, spherical chips

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.131

STRESZCZENIE: Przedstawiono strategię podejścia do realizacji operacji szlifowania uzębień kół zębatych metodą kształtowo-podziałową na szlifierkach firmy Höfler. Efekty tej operacji będą zależały od przyjętej strategii i warunków obróbki oraz rodzaju narzędzia.

SŁOWA KLUCZOWE: koła zębate, szlifowanie kształtowo-podziałowe, efekty obróbki

ABSTRACT: The strategy of implementation of grinding operation of toothed gears with use of profile dividing method on Höfler grinding machines is presented. Results of this operation will depend on adopted strategy and machining conditions and the type of tool.

KEYWORDS: a tooth gears, profile dividing grinding, results of the grinding operation

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.132

STRESZCZENIE: W ramach kompleksowych badań dotyczących wpływu drgań na proces cięcia wodno-ściernego AWJ (abrasive water jet) artykuł podejmuje temat identyfikacji własności modalnych maszyny z uwzględnieniem głowicy wodno-ściernej. Przeprowadzono eksperymentalną analizę modalną głównych podzespołów bramowej konstrukcji maszyny, tj. belki nośnej wraz z suportem narzędziowym i głowicą tnącą. Wyznaczenie własności modalnych maszyny pozwoliło na identyfikację tych drgań, które bezpośrednio wynikają z konstrukcji maszyny, oraz wskazanie ich w sygnale zarejestrowanym podczas cięcia.

SŁOWA KLUCZOWE: obróbka wodno-ścierna, test impulsowy, częstotliwości, postacie drgań

ABSTRACT: As part of a comprehensive study of influence of vibrations on the abrasive waterjet process, this article discusses about the identification of modal properties of the waterjet machine including the cutter head. The experimental modal analysis of the main gantry components of the machine construction was carried out, i.e. the carrier beam with the tool support and the cutter head. Determination of the modal properties of the machine allowed the identification of these vibrations, which are directly attributable to the construction of the machine and indicate them in the signal registered during the cutting.

KEYWORDS: abrasive waterjet, impulse test, vibration frequencies, vibrations forms

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.133

STRESZCZENIE: Przedstawiono wpływ wybranych parametrów kinematycznych na geometryczne wyniki procesu docierania 1-tarczowego. W celu poprawy płaskości oraz jakości obrabianych powierzchni przeprowadzono optymalizację tych parametrów. Podstawowym kryterium optymalizacji jest równomierność zużycia narzędzia. Zaprezentowano wyniki symulacji, a następnie porównano je z wynikami badań eksperymentalnych.

SŁOWA KLUCZOWE: docieranie 1-tarczowe, kinematyka docierania, zużycie ścierne, optymalizacja parametrów

ABSTRACT: In this paper the influence of selected kinematic parameters on the geometrical results of the single-sided lapping process was presented. The purpose of parameters optimization is to improve the flatness and quality of the machined surfaces. The basic optimization criterion is the uniformity of tool wear. The simulation and experimental results were presented and compared.

KEYWORDS: single-sided lapping, lapping kinematics, abrasive wear, parameters optimization

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.134

STRESZCZENIE: Przedstawiono wyniki badań przypaleń szlifierskich technologicznej warstwy wierzchniej zębów walcowych kół zębatych. Badaniu poddano koła zębate o zębach prostych, modułach m = 2÷6 mm, szerokości wieńca b = 26÷94 mm i liczbie zębów z = 12÷48, wykonane ze stali 40H i 12H2N4A o twardości 60 HRC. Do szlifowania zastosowano ściernicę T1Q, której parametry były następujące: średnica zewnętrzna D = 350 mm, szerokość H = 25 mm, kąt wierzchołkowy δ = 140°, rodzaj ziarna 99A, wielkość ziarna 60, twardość H, struktura 5, spoiwo V. Uzyskane wyniki badań wykazały zależność pomiędzy obecnością przypaleń szlifierskich a stosowanymi parametrami obróbki i grubością warstwy skrawanej, co świadczy o występowaniu zjawisk cieplnych w strefie skrawania.

SŁOWA KLUCZOWE: przypalenia, szlifowanie, koła zębate, TWW

ABSTRACT: The article presents the results of research on the grinding of the technological grinding of the tooth surface of toothed wheel cylinders. The toothed teeth with straight teeth, modules m = 2÷6 mm, bore width b = 26÷94 mm, number of teeth with z = 12÷48 made of 40H and 12H2N4A steel with a hardness of 60 HRC. For grinding, T1Q grinding wheel has the following parameters: D = 350 mm, H = 25 mm, δ = 140°, grains 99A, grain size 60, hardness H, structure 5, binder V. The results of tests show the dependence of grinding scales on the parameters used machining and thickness of the sliced layer and this means the heat effects in the cutting zone.

KEYWORDS: burns, grinding, gears, TTL

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.135

STRESZCZENIE: Przedstawiono analizy dotyczące aktywności ziaren ściernych w procesie wygładzania foliami ściernymi oraz wyniki symulacji tego procesu. Przedmiotem badań była diamentowa folia ścierna o oznaczeniu 3IDLF.

SŁOWA KLUCZOWE: aktywność ziaren ściernych, wygładzanie foliami ściernymi

ABSTRACT: In the paper the active of abrasive grains in the films abrasive finishing process was analyzed. The results of the simulation of surface smoothing process were presented. The subject matter of the analysis was a 3IDLF diamond abrasive film.

KEYWORDS: active abrasive grains, films abrasive finishing process

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.136

STRESZCZENIE: Obróbka przetłoczno-ścierna jest jedną z niekonwencjonalnych metod wykończeniowych powierzchni. Materiał usuwany jest w wyniku przepychania pomiędzy obrabianymi powierzchniami pasty ściernej na osnowie z lepkosprężystego polimeru. Zastosowanie elastycznego narzędzia pozwala na wykańczanie powierzchni o złożonej geometrii. W artykule przedstawiono wyniki badań doświadczalnych obróbki przetłoczno- ściernej nadstopów na bazie niklu. Próbki wstępnie obrobiono elektroerozyjnie, a następnie poddano obróbce wykończeniowej. Wyniki badań wskazują na możliwość istotnego polepszenia właściwości warstwy wierzchniej powierzchni obrobionych elektroerozyjnie przez zmniejszenie chropowatości powierzchni materiału.

SŁOWA KLUCZOWE: obróbka przetłoczno-ścierna, chropowatość powierzchni, Inconel

ABSTRACT: Abrasive flow machining (AFM) is one of the unconventional methods of finishing surface. The material is removed by the flow of pressurized abrasive paste between the machined surfaces. The use of a flexible tool allows for finishing surfaces with complex geometry. The article presents results of experimental investigation on finishing surface topography of nickel-based super-alloys. Samples were pre-treated by electro discharge machining. The results of the study indicate the possibility of significant reduction of surface roughness after EDM with AFM finishing.

KEYWORDS: abrasive flow machining (AFM), surface roughness, Inconel

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.137

STRESZCZENIE: Opisano metodę pomiaru entalpii strugi cząstek powstającej podczas obciągania na sucho ściernic diamentowym obciągaczem jednoziarnistym. Jako sensor ciepła zastosowano moduł Peltiera pracujący w trybie termoogniwa. Przedstawiono podstawowe informacje dotyczące budowy i zasad pomiaru modułem Peltiera, omówiono sposób jego wzorcowania oraz wyniki badań entalpii strugi tworzonej podczas procesu obciągania ściernicy ceramicznej z elektrokorundu szlachetnego, prowadzonego z różnymi nastawami posuwu i głębokości obciągania.

SŁOWA KLUCZOWE: obciągacz jednoziarnisty, strumień ciepła, temperatura

ABSTRACT: Described is the method of measuring the stream enthalpy of a particle formed during dry-dressing using a single point diamond dresser. In the described method, a Peltier module was used as a heat sensor. The authors presented basic information on the construction, principles of measurement with Peltier module and the way to calibrate it as well as the results of the studies on the enthalpy of the stream formed during the dressing of vitrified alumina grinding wheel. Conducted studies were performed with different feed and depth settings.

KEYWORDS: single point diamond dresser, heat flux, temperature

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.138

STRESZCZENIE: Przedstawiono innowacyjny system dawkowania zawiesiny ściernej. System ten umożliwia sterowanie procesem dawkowania i nanoszenia zawiesiny na powierzchnię docieraka tarczowego. Układ składa się z wysokociśnieniowego zbiornika wyposażonego w mieszadło o napędzie pneumatycznym, które zapewnia ciągłe mieszanie zawiesiny ściernej. Częścią układu jest również urządzenie nanoszące komponent na docierak i elektroniczny układ sterowania procesem dawkowania wymuszonego.

SŁOWA KLUCZOWE: docieranie powierzchni płaskich, wymuszone dawkowanie zawiesiny ściernej

ABSTRACT: An innovative dosing system for abrasive blast wear is presented. This system allows the dosing and dispensing process to be controlled on the surface of the disc scraper. The system consists of a high-pressure tank equipped with a pneumatic propulsion mixer which ensures continuous mixing of the abrasive suspension. The system also includes a device for applying the component for the lathe and electronic control of the forced dosage process.

KEYWORDS: lapping the flat surfaces, forced dosage abrasive slurry

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.139

STRESZCZENIE: Przedstawiono wyniki badań stanu krawędzi elementów płaskich docieranych w układzie jednotarczowym. Analizowano strefę wejścia mikroziaren w procesie zaokrąglenie krawędzi docieranych elementów i zużycie ścierniwa.

SŁOWA KLUCZOWE: docieranie jednotarczowe, powierzchnie płaskie, zaokrąglenie krawędzi, zużycie mikroziaren ściernych

ABSTRACT: Findings of the state of the edge of flat elements machined in single-disk arrangement were presented. Explorations covered entry zone of micrograins in the process, rounding off the edge of machined elements, and wear of abradant.

KEYWORDS: single-disk lapping, flat surfaces, rounding the edge off, wear of abrasive micrograins

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.140

STRESZCZENIE: Przeprowadzono badania skutków modyfikacji struktury CPS w zakresie intensyfikacji wydajności procesu szlifowania, z jednoczesnym spełnieniem standardowych wymagań odnośnie do chropowatości powierzchni. Elementami modyfikacji są modelowo określone udziały 2 granulacji ziaren SiC oraz 2 granulacji ziaren CrA w ściernicach trzpieniowych ze spoiwem ceramicznym do szlifowania czołowego.

SŁOWA KLUCZOWE: szlifowanie czołowe, różne rodzaje ziaren, zalepianie CPS, wydajność objętościowa

ABSTRACT: The investigation has been carried out into the effect of modifying the active wheel surface structure in view of enhancing productivity of the grinding process. This undertaking should be consistent with standard surface roughness requirements. This modification involves the model-based shares of the two SiC grain grit sizes and two CrA grit sizes in the grinding pins with ceramic bond for the face grinding process.

KEYWORDS: planar grinding, wheel with different grit size, gumming, material removal rate

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.141

STRESZCZENIE: Opisano cechy i zalety stosowania narzędzi ściernych o innowacyjnych, adaptacyjnych strukturach i zawierających specjalne mikroagregaty, przeznaczone do obróbki stopów metali lekkich. Przedstawiono również złożoną metodykę doboru właściwości takich ściernic o hybrydowej budowie.

SŁOWA KLUCZOWE: ściernice o budowie hybrydowej, mikroagregaty ścierne

ABSTRACT: In the publication the features and advantages of using new abrasive tools with innovative adaptive structures and special microaggregates for the machining of light metal alloys was described. There also a complex methodology for selecting the properties of these innovative hybrid grinding wheels was presented.

KEYWORDS: hybrid grinding wheels, abrasive microaggregates

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.142

STRESZCZENIE: Przedstawiono metodę doboru parametrów technologicznych w programowanych strategiach frezowania złożonych kieszeni z wykorzystaniem określonego zestawu narzędziowego. Przeanalizowano wpływ osiowej i promieniowej głębokości skrawania na czas maszynowy realizowanej operacji, co pozwoliło na dobór tych wartości pod kątem maksymalizacji efektywności czasowej wybranej sekwencji narzędziowej.

SŁOWA KLUCZOWE: komputerowo wspomagane projektowanie procesów, obiekty elementarne TOE, sekwencje narzędziowe, parametry obróbki

ABSTRACT: Presented is a selection method for determining the key process parameters for complex-shape pocket milling strategies using a definite tool set. The analysis concerning the influence of both axial and radial depth of cut on machining operation time was carried out in order to enable the selection of their proper setting values, considering the maximum effectiveness of selected tool sequence mostly in terms of time.

KEYWORDS: CAPP, features, tool sequences, process parameters

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.124

STRESZCZENIE: Producenci pilarek formatowych do drewna dążą do zwiększania dokładności przecinania. Jedną z metod jest poprawa zachowania się wrzeciona, gdyż od niego w dużej mierze zależą efekty przecinania. Przedstawiono rozwój konstrukcji wrzecion pilarek w okresie ostatniego ćwierćwiecza. Opisano układ zmodernizowanego wrzeciona pilarki formatowej Fx550.

SŁOWA KLUCZOWE: pilarka formatowa, konstrukcja wrzeciona, prędkość krytyczna, sztywność statyczna

ABSTRACT: Producers of sliding table saws constantly strive for improvement in sawing accuracy. One of the method is an upswing in a spindle behavior, since, it affects to a large degree sawing effects. The design development of sliding table saw spindles during the last quarter-century is presented. The spindle system of the modernized spindle of the sawing machine Fx550 is described.

KEYWORDS: sliding table saw, spindle design, critical rotational speed, static stiffness

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.125

STRESZCZENIE: Przedstawiono wybrane właściwości warstwy wierzchniej (WW) stali narzędziowych AISI D2 i Vanadis 6 o twardości 60 ±1 HRC po szlifowaniu oraz toczeniu na twardo z późniejszym nagniataniem ślizgowym. Określono wpływ wspomnianych obróbek na strukturę geometryczną powierzchni, mikrostrukturę oraz poziom naprężeń w WW badanych stali.

SŁOWA KLUCZOWE: stal narzędziowa, szlifowanie, nagniatanie ślizgowe, warstwa wierzchnia, struktura geometryczna powierzchni, naprężenia

ABSTRACT: Selected properties of the surface layer (SL) of AISI D2 and Vanadis 6 tool steels at hardness of 60 ±1 HRC, after grinding and hard turning with subsequent slide burnishing are presented. The influence of the mentioned mechanical treatments in relation to the geometrical structure, microstructure and stresses level in SL for tested steels were determined.

KEYWORDS: tool steel, grinding, slide burnishing, surface layer, surface geometrical structure, stresses

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.126

STRESZCZENIE: Przedstawiono wyzwania związane z optymalizacją obróbki wykończeniowej superstopów oraz stali zahartowanej. Podkreślono właściwe podejście do doboru narzędzi do obróbki wykończeniowej oraz wpływ doprowadzenia chłodziwa na parametry procesu i możliwości optymalizacji.

SŁOWA KLUCZOWE: toczenie wykończeniowe, mechanizmy umocnienia, pokrycia CVD i PVD, trwałość ostrza, chłodzenie wysokociśnieniowe

ABSTRACT: Presented are challenges of finishing machining of superalloys and hardened steel. The right approach to tool selection for finishing and the effect of coolant delivery on process parameters and optimization options will be described.

KEYWORDS: turning finishing, mechanisms of strengthening, coating CVD and PVD, tool life, high pressure coolant

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.127

STRESZCZENIE: Przedstawiono dotychczas opracowane modele matematyczne procesu toczenia wzdłużnego tytanu WT3-1 w postaci wykładniczej i wielomianowej. Modele doświadczalne opracowano statystycznie za pomocą programów krokowej regresji wielokrotnej. Badania wykonano zgodnie z zasadami planowania eksperymentów.

SŁOWA KLUCZOWE: toczenie tytanu, doświadczalne modele matematyczne, ocena statystyczna

ABSTRACT: Mathematical models for longitudinal turning process of the titanium alloy WT3-1 were presented in this paper, both in the exponential and the polynomial form. The experimental design and the multiple stepwise regression analysis were used to develop the mathematical models.

KEYWORDS: turning of titanium alloys, experiment-based mathematical models, statistical estimation

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.128

STRESZCZENIE: Przedstawiono inżynierskie metody poprawy komfortu urządzeń dźwigowych zwanych potocznie windami. Skupiono się na aspekcie wyciszenia kabiny windy poprzez zastosowanie prowadników kabinowych z wkładkami mającymi izolację bierną (warstwę tłumiącą drgania od pracującego układu prowadnica–prowadnik). Zmierzono poziom natężenia dźwięku w kabinie i na zewnątrz kabiny z zastosowaniem tradycyjnych prowadników i prowadników z izolacją bierną. Wyniki pomiarów zestawiono i porównano w aspekcie zasadności ich stosowania i wpływu na poziom hałasu wewnątrz kabiny windy.

SŁOWA KLUCZOWE: prowadnik kabinowy, komfort windy, metody wibroizolacji kabiny windy

ABSTRACT: The article presents the engineering methods used to improve the comfort of lifting devices commonly called lifts. The authors focused their attention particularly on the aspect of the elevator cabin silence by using sliding guides with inserts with passive insulation (a layer of vibration damping from the running track guide system). To this end, measurements were made sound level in the cabin and on the cabin, by means of conventional sliding guides and sliding guides of passive isolation. The measurements were compiled and compared in terms of their applicability and impact on the noise level inside the elevator cab.

KEYWORDS: Elevator guide, elevator comfort, vibro insulation methods of elevator cab

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.149

STRESZCZENIE: Szlifowanie cechuje się bardzo wysoką gęstością energii, powodującą generowanie dużej ilości ciepła. W celu ograniczenia temperatury w strefie skrawania konieczne jest wydajne chłodzenie. Jednakże szybko obracająca się ściernica wytwarza tzw. opaskę powietrzną, która obraca się wraz z nią i blokuje dostęp chłodziwa. Przeciwdziałać temu może nowatorska dysza szczotkowa.